از دست دادن علاقه به رابطه جنسی معمول است و سطح میل جنسی افراد در طول زندگی تغییر میکند. همچنین طبیعی است که برخی از علایق شما با همسرتان مطابقت نداشته باشد.
با این حال، کاهش میل جنسی برای مدت طولانی، میتواند نشان دهنده یک بیماری زمینهای باشد.
در اینجا چند علت رایج کاهش میل جنسی در مردان میپردازیم:
تستوسترون پایین
تستوسترون هورمونی بسیار مهم برای مردان است که بیشتر در بیضهها تولید میشود.
این هورمون مسئول ساخت عضلات، توده استخوانی و تحریک تولید اسپرم است. سطح تستوسترون نقش بسیار مهمی در میزان میل جنسی دارد.
طبق دستورالعمل انجمن اورولوژی آمریکا (AUA)، مردان بالغ زمانی که سطح تستوسترونشان به زیر ۳۰۰ نانوگرم در دسی لیتر (ng/dL) میرسد، T پایین دارند.
داروها
مصرف برخی داروها میتواند سطح تستوسترون را کاهش دهد که در نهایت منجر به کاهش میل جنسی میشود.
به عنوان مثال، داروهای فشار خون مانند مهارکنندههای ACE و مسدودکنندههای بتا، ممکن است از انزال و نعوظ جلوگیری کنند.
سایر داروهایی که می توانند سطح تستوسترون را کاهش دهند عبارتند از:
سندرم پای بیقرار (RLS)
سندرم پاهای بی قرار (RLS) تمایل غیرقابل کنترل برای حرکت دادن پاها است. یک مطالعه نشان داد که مردان مبتلا به RLS در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال نعوظ (ED)، نسبت به مردان بدون RLS هستند. ED زمانی رخ میدهد فرد نتواند نعوظ داشته باشد یا حالت نعوظ را حفظ کند. قبلا در سایت سلامت باروری به توضیح کامل این اختلال پرداختیم.
محققان دریافتند مردانی که حداقل پنج بار در ماه به RLS مبتلا میشوند، حدود ۵۰ درصد بیشتر از مردان بدون RLS در معرض ابتلا به ED هستند.
همچنین، مردانی که دوره های RLS را بیشتر تجربه میکردند، بیشتر در معرض ناتوانی جنسی بودند.
افسردگی
افسردگی تمام بخش های زندگی یک فرد را تغییر میدهد.
کاهش میل جنسی نیز میتواند نتیجه افسردگی یا عوارض جانبی داروهای درمانی آن باشد. عوارض جانبی معمولا با تنظیم دوز یا تغییر دادن دارو برطرف میشوند.
بیماری مزمن
هنگامی که به دلیل اثرات یک بیماری مزمن، مانند درد، احساس خوبی ندارید؛ رابطه جنسی در فهرست اولویتهای شما قرار ندارد.
برخی از بیماریها، مانند سرطان، میتوانند تعداد تولید اسپرم را نیز کاهش دهند.
سایر بیماریهای مزمن که میتوانند بر میل جنسی شما تأثیر بگذارند، عبارتند از:
مشکلات خواب
مطالعهای در مجله پزشکی خواب بالینی نشان داد که مردان غیر چاق مبتلا به آپنه انسدادی خواب (OSA)، سطوح تستوسترون پایینتری را تجربه میکنند. این به نوبه خود منجر به کاهش فعالیت و میل جنسی میشود.
در این مطالعه، محققان دریافتند که تقریبا یک سوم از مردانی که آپنه خواب شدید دارند، کاهش سطح تستوسترون را تجربه میکنند.
در یک مطالعه اخیر، محدودیت خواب در مردان جوان و سالم، پس از یک هفته، باعث کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی سطح تستوسترون شد.
افزایش سن
سطح تستوسترون، زمانی که مردان در اواخر نوجوانی خود هستند به بالاترین سطح خود میرسد.
در گذر زمان، ممکن است زمان بیشتری برای رسیدن به ارگاسم، انزال و برانگیختگی نیاز باشد. این مشکل معمولا با مراجعه به پزشک متخصص سلامت جنسی و دارو درمانی حل خواهد شد.
استرس
استرس تأثیر مستقیمی بر مشکلات جنسی در مردان و زنان دارد.
مطالعهای روی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نشان داد که اختلال استرس، ریسک کاهش عملکرد جنسی را بیش از ۳ برابر افزایش میدهد.
مشکلات روابط، طلاق، مواجهه با مرگ یکی از عزیزان، نگرانیهای مالی، تولد نوزاد جدید یا محیط کاری شلوغ، تنها برخی از اتفاقات زندگی هستند که میتوانند بر شدت میل جنسی تاثیر بگذارند.
تکنیکهای مدیریت استرس، مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن، و صحبت با یک درمانگر، ممکن است کمک کننده باشند.
در یک مطالعه، مردان مبتلا به ED، پس از شرکت در یک برنامه ۸ هفتهای مدیریت استرس، نعوظ بهتری را تجربه کردند.
عزت نفس پایین
عزت نفس پایین، اعتماد به نفس پایین و تصویر ضعیف بدن میتوانند بر سلامت عاطفی و جنسی شما تاثیر بگذارد.
اگر احساس جذابیت نکنید؛ اصلا سراغ رابطه جنسی نخواهید رفت. عزت نفس پایین ممکن است باعث اضطراب در مورد عملکرد جنسی شود که میتواند مشکلات ED را به همراه داشته باشد.
با گذشت زمان، مسائل مربوط به عزت نفس پایین میتواند منجر به مشکلات روانی بزرگتر، مانند افسردگی، اضطراب، و سوء مصرف مواد مخدر یا الکل شود.
ورزش خیلیکم یا زیاد
ورزش کم یا زیاد نیز می تواند باعث کاهش میل جنسی در مردان شود.
ورزش بسیار کم (یا اصلا هیچ)، میتواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی شود که بر میل و برانگیختگی جنسی تاثیر میگذارد.
ورزش منظم، خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند چاقی، فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. همچنین باعث کاهش سطح کورتیزول در شب و استرس میشود که به افزایش میل جنسی کمک میکند.
از سوی دیگر، نشان داده شده سطوح بالاتر تمرینات استقامتی شدید و طولانی به طور منظم، با کاهش نمرات میل جنسی در مردان مرتبط است.
الکل
در طولانی مدت، مقادیر زیاد الکل میتواند میل جنسی شما را کاهش دهد.
مردانی که مشروبات الکلی به طور منظم مصرف می کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
استفاده از مواد مخدر
علاوه بر الکل، استفاده از تنباکو، ماری جوانا و مواد افیونی نیز با کاهش تولید تستوسترون مرتبط است. همچنین مشخص شده که سیگار بر تولید و حرکت اسپرم تأثیر منفی دارد.
برای درمان بیمیلی جنسی، اول باید عامل آن یافت شود. همچنین میتوانید اقداماتی را برای تقویت میل جنسی خود انجام دهید. مانند:
تحقیقات جدید نشان میدهد که مغز زنان از نظر فیزیکی در دوره پریود (قاعدگی) تغییر میکند.
برای مدت طولانی، جامعه علمی فاقد درک عمیق از چگونگی تأثیر این فرآیندها، به ویژه نوسانات هورمونی، در طول چرخه قاعدگی بود. دو مطالعه محوری که در اکتبر ۲۰۲۳ منتشر شد، تاثیر قابل توجه پریود، بر ساختار و عملکرد مغز را نشان داد.
در مطالعهای که در نشریه معتبر Nature Mental Health منتشر شد، محققان دریافتند که چگونه هورمونهای تخمدان، به ویژه استروژن و پروژسترون، بر ساختار مغز در طول سالهای باروری تاثیر میگذارند. برای به تصویر کشیدن دامنه کامل این تغییرات، آنها ۲۷ زن را در طول چرخه قاعدگی خود با استفاده از اسکن MRI، نمونه خون و سونوگرافی تحت نظر گرفتند.
این مطالعه بر روی لوب گیجگاهی داخلی و هیپوکامپ متمرکز شد که برای ایجاد حافظه و ناوبری فضایی (یک نمایش ذهنی از محیط) حیاتی است. این نواحی به ویژه با گیرندههای هورمون جنسی متراکم هستند و آنها را نسبت به جزر و مد سطح استروژن و پروژسترون حساس میکنند. محققان مشاهده کردند که در طول چرخه قاعدگی، زمانی که سطح استروژن بالا و سطح پروژسترون پایین است؛ این نواحی مغز تحت انعطاف ساختاری قرار میگیرند. به این معنی که از نظر فیزیکی تغییر کرده و سازگار میشوند.
یک تیم تحقیقاتی دیگر زاویه متفاوتی را بررسی کرد. این مطالعه تاثیر تغییرات هورمونی را بر۳ ساختار مغز، شامل ماده سفید، ضخامت قشر و حجم مغز نشان داد.
ماده سفید به عنوان سیستم ارتباطی درونی مغز عمل میکند. این قسمت شامل مجاری فیبری است که مناطق مختلف مغز را به هم متصل میکند. ماده سفید کارآمد به معنای ارتباط بهتر و سریعتر است.
ضخامت قشر به ضخامت لایه بیرونی مغز اشاره دارد که در تفکر و پردازش نقش دارد. این مطالعه نشان داد که هورمونهایی مانند استرادیول، هورمون لوتئینه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH)، به طور مستقیم بر این اجزای ساختاری تأثیر میگذارند.
به عنوان مثال، سطوح بالاتر FSH با افزایش ضخامت قشر مغز همراه است که نشاندهندهی یک ظرفیت قویتر برای پردازش و شناخت در طول مراحل خاصی از چرخه قاعدگی است.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
افسردگی یکی از رایجترین مشکلات سلامت روان در جهان است و تاکنون بیش از ۲۶۴ میلیون نفر، ابتلا به آن را گزارش کردهاند.
افسردگی عامل شماره یک بیمیلی جنسی است. میل جنسی اغلب به عنوان یک نیاز بیولوژیکی در نظر گرفته میشود. اما در واقع بسیار پیچیدهتر است.
عوامل روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب، سبکهای ارتباطی، و حتی عوامل فرهنگی، همه میتوانند منجر شوند ما احساس کنیم، نمیخواهیم رابطه جنسی داشته باشیم.
افسردگی ضد رابطه جنسی است. حتی چیزهایی که قبلا لذت بخش بودهاند؛ مانند خوردن اسپاگتی، نوشیدن یک فنجان قهوه، گوش دادن به موسیقی یا پرخوری با سریال مورد علاقه، دیگر مثل قبل نیست. وقتی افسرده هستید، احساس پوچی و خالی بودن، درون شما موج میزند.
افسردگی باعث میشود از دیگران دور شوید. برنامههای شام را لغو کنید و هرگونه فعالیت بدنی را کنار بگذارید. اگر این موضوع ادامه یابد، در خانهتان منزوی میشوید. به همهی اینها، مشکلات خواب، اضطراب و بیحسی را اضافه کنید.
رابطه جنسی به معنای پیوستن، ایجاد صمیمیت و ارتباط است. این در مورد تجربه لذت و احساس خوب نسبت به خود است.
رابطه جنسی لذت جسمی و روحی را به هم گره میزند. افسردگی هیچ کدام از اینها را برای شما نمیخواهد و بنابراین شما کاهش میل جنسی را تجربه میکنید.
اگر در حال حاضر افسرده هستید و میخواهید میل جنسی خود را بازگردانید، کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید انجام دهید. راه حل، به عمق افسردگی شما بستگی دارد.
مرحله ۱: به دنبال درمان باشید
افسردگی نیز مانند بیماریهای جسمی قابل درمان است. به پزشک یا رواندرمانگر مراجعه کنید. به خصوص اگر با افسردگی شدید دست و پنجه نرم میکنید. هنگامی که احساس بهتری پیدا کردید، می توانید روی بازیابی میل جنسی خود کار کنید.
درمان رایج افسردگی شامل داروها و روان درمانی، (مانند درمان شناختی-رفتاری) است. ترکیب این دو، موثرترین گزینه درمانی میباشد.
مرحله ۲: یافتن داروی مناسب
علاوهبر خود افسردگی، عوارض داروهای ضدافسردگی، عامل شناخته شده دیگر کاهش میل جنسی است. برخی داروها، مسئول عوارض جانبی مانند میل جنسی کم، مشکلات برانگیختگی، اختلالات ارگاسم یا از دست دادن حس در اندام تناسلی هستند.
داروهای ضد افسردگی رایج که باعث این گونه عوارض میشوند عبارتند از SSRIs، SNRIs، ضد افسردگیهای سه حلقهای، چهار حلقهای و MAOI.
به همین دلیل، پزشک شما ممکن است توصیه کند دوز فعلی خود را تنظیم کنید یا داروها را تغییر دهید. هر گونه تغییر در دارو را ابتدا با پزشک خود در میان بگذارید. خود درمانی میتواند منجر به عوارض جانبی منفی دیگر شود.
مرحله ۳: با پزشک متخصص سلامت جنسی مشورت کنید
اگر در حال حاضر دارو مصرف نمیکنید یا توانستهاید داروهای ضد افسردگی را به عنوان علت کاهش میل جنسی خود رد کنید، باید عوامل دیگری را در نظر بگیرید. ممکن است عادتهایی که در طول افسردگی داشتید، دلیل تداوم بیمیلی جنسی باشد.
احساسات ناخوشایند و گفتگوهای دشواری که با شریکتان داشتید، صمیمیت شما را کاهش داده است. در این شرایط مراجعه به پزشک متخصص سلامت جنسی، بهترین گزینه برای بازیابی رابطه است.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
همان طور که در مقالات قبلی سلامت باروری گفتیم رابطه جنسی فواید زیادی دارد. از سوزاندن کالری گرفته تا تقویت سیستم ایمنی و و افزایش دوپامین.
بنابراین احتمالا تعجب نمیکنید اگر بگوییم که رابطه جنسی به کاهش سرعت پیری شما کمک میکند.
بر اساس مطالعهای که سال ۲۰۱۷ در مجله Psychoneuroendocrinology منتشر شد، داشتن رابطه جنسی میتواند به کاهش روند پیری کمک کند.
این مطالعه نشان داد که داشتن رابطه جنسی حداقل یک بار در هفته با داشتن تلومرهای بلندتر مرتبط است. تلومتر، کلاه محافظ روی DNA است که طول عمر سلول را تعیین میکند. تلومرهای بلندتر با پیری سلولی کندتر و امید به زندگی بالاتر همراه هستند.
محققان زندگی جنسی ۱۲۹ مادر را بررسی کردند. از زنان نمونه خون گرفتند و سلولها را برای شاخصهای پیری تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند زنانی که در هفته قبل با همسر خود رابطه جنسی داشتند، در مقایسه با آنهایی که نداشتند، تلومرهای بلندتری دارند.
با گذر زمان، تلومرها با تقسیم سلولی تجزیه شده و و کوتاهتر میشوند. به گفته محققان، عوامل خاصی مانند رژیم غذایی نامناسب، نوشیدن زیاد مشروبات الکلی و روند طبیعی افزایش سن، باعث کوتاهی این کلاهکها میشوند.
محققان تلومرهای کوتاهتر را با مشکلات جدی سلامتی مانند سرطان، بیماریهای قلبی و دیابت مرتبط دانستهاند. البته لازم است تا تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
بسیاری از ما نمیتوانیم روزمان را بدون یک فنجان قهوه آغاز کنیم. جالب است بدانید که حدود ۶۲ درصد مردم آمریکا، هر روز قهوه مینوشند. اگر شما هم جزء این گروه هستید، بهتر است از تاثیر کافئین روی سلامت باروری خود آگاه شوید.
تاکنون تحقیقات زیادی ثابت کردهاند که سبک زندگی و عادات غذایی سالم، میتوانند بر سلامت و بهبود کیفیت اسپرم تاثیر بگذارند. در این جا به قهوه و نوشیدنیهای کافئیندار میپردازیم.
کافئین چیست؟
کافئین به طور طبیعی در دانههای قهوه، کاکائو، چای و برخی گیاهان یافت میشود و سیستم عصبی مرکزی را برای افزایش هوشیاری و تمرکز ذهنی تحریک میکند.
حدود ۹۹ درصد کافئین، ظرف ۴۵ دقیقه پس از مصرف جذب میشود. این ماده را میتوان در طیف گستردهای از غذاها و نوشیدنیهای فراتر از قهوه؛ از جمله چای، نوشیدنیهای انرژیزا، نوشابههای گازدار، شکلات و پودرهای مکمل یافت. حتی برخی از قهوهها و چایهای «بدون کافئین» هم حاوی دوز کم آن هستند.
چگونه کافئین بر سلامت باروری مردان تاثیر میگذارد؟
کافئین با کاهش کیفیت اسپرم، به ویژه زمانی که بیش از حد مصرف شود، مرتبط است. از سوی دیگر، مصرف متوسط کافئین، ممکن است واقعا برای اسپرم مفید باشد. در ادامه به توضیح هر دو مورد خواهیم پرداخت.
یک مطالعه در سال۲۰۱۶، نشان داد که مصرف نوشابههای کافئیندار و نوشیدنیهای انرژیزا، سلامت باروری مردان کاهش میدهد. همچنین زنانی که چای مینوشند، شانس بارداری کمتری دارند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۰، نشان داد افرادی که نوشابههای کافئیندار مصرف میکنند؛ میانگین حجم مایع منی، غلظت، تعداد و درصد اسپرم کمتری دارند.
یک مطالعه دیگر که روی بیش از هزار مرد انجام شد؛ حاکی از آن بود که مصرف بیش از ۳ فنجان قهوه در روز، کیفیت اسپرم را کاهش میدهد. اما در غلظت آن تفاوتی ایجاد نمیکند. محققان این مطالعه خاطر نشان کردند که کافئین، احتمالا از الکل و سیگار هم تأثیر مخربتری بر سلامت باروری مردان (کیفیت اسپرم) دارد.
برخی تحقیقات حیوانی نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض کافئین (حتی دوز کم)، در طول دوران بلوغ، ممکن است آناتومی بیضهها تغییر دهد. علاوه بر این، کافئین ممکن است با تولید تستوسترون تداخل داشته باشد و شروع بلوغ جنسی را به تأخیر بیندازد. مطالعات انسانی در این زمینه محدود است.
تاثیرات مثبت کافئین روی سلامت باروری مردان
مطالعهای در سال ۱۹۷۶، تأثیر کافئین را روی اسپرم انسان، در شرایط آزمایشگاهی بررسی کرد. محققان دریافتند که کافئین، حرکت اسپرم را تحریک کرده و طول عمرش را افزایش میدهد. قرار گرفتن اسپرم موش هم در معرض کافئین، باعث بهبود تحرک، سرزندگی و افزایش نرخ لقاح تخمک میشود.
آیا این موضوع داخل بدن انسان هم صدق میکند؟ بله.
محققان دریافتند که میانگین تحرک اسپرم با مصرف قهوه افزایش مییابد. حتی برای کسانی که بیش از شش فنجان قهوه در روز مینوشند! به طور کلی تحرک اسپرم این افراد بیشتر بود.
برخی مطالعات روی اثر منفی کافئین بر سلامت باروری مردان تاکید دارند، در حالی که بعضی از تأثیرات مثبت آن میگویند. اما چرا؟
این به قند نوشیدنی مصرفی بستگی دارد.
اکثر نوشیدنیهای کافئینی و قهوههای آماده، حاوی قند هستند که همه چیز از جمله تعداد اسپرم و عملکرد بیضهها را تحت تاثیر قرار میدهند.
آیا مقدار خاصی از کافئین وجود دارد که برای اسپرم بیخطر باشد؟
بله. طبق تحقیقی در سال ۲۰۱۰، مشخص شد که مصرف روزانهی کم (۱۰۱-۲۰۰ میلیگرم) تا متوسط (۲۰۱-۸۰۰ میلیگرم) کافئین، با کاهش کیفیت مایع منی مرتبط نیست. البته اگر حاوی قند نباشد! این موضوع در مورد نوشابه یا نوشیدنیهای حاوی شکر صادق نیست.
یک فنجان قهوه به طور متوسط حاوی ۹۶ میلیگرم کافئین است. بنابراین یک تا دو فنجان قهوه در روز، احتمالا بر سلامت باروری مردان تأثیر منفی نمیگذارد.
اکثر متخصصان سلامت باروری معتقدند مردانی که روزانه کافئین کم تا متوسطی دریافت میکنند، شانس بهتری برای تولید اسپرم سالم دارند.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
طبیعی است که با افزایش سن، شکل و عملکرد واژن، مانند بقیه قسمتهای بدن تغییر کند.
در اواخر دهه ۲۰ و ۳۰ سالگی، به دلیل ترشح کافی هورمونهای استروژن و پروژسترون، ترشحات واژن نیز بیشتر است.
اغلب زنان، اولین بارداری خود را بین دهه ۲۰ تا ۳۰ سالگی تجربه میکنند که تاثیر زیادی در میزان تحریکپذیری و ظاهر واژن دارد. نوسانات استروژن پس از بارداری و در دوران شیردهی، میتواند منجر به خشکی واژن شود. برخی از روشهای هورمونی کنترل بارداری نیز چنینن عوارضی دارند.
بارداری همچنین میتواند عضلات کف لگن را ضعیف کند. در طول زایمان واژینال، ماهیچههای کف لگن ممکن است طی عبور سر کودک کشیده شده یا پاره شوند. بسیاری از خانمها، در رابطههای جنسی پس از زایمان، متوجه میشوند که واژنشان کمی جا باز کرده. این پدیده به شل شدن واژن معروف است.
زایمان واژینال همچنین میتواند ظاهر بیرونی واژن (فرج) را تغییر دهد. بیرون واژن ممکن است شل به نظر برسد یا بافت اضافی پیدا کند که با افزایش سن هم قابل مشاهده است. این تنها بخشی از تغییرات ناشی از زایمان و افزایش سن است.
اگر در حین زایمان، دچار پارگی شدید نشوید؛ واژن معمولا به شکل اولیه خود باز میگردد.
تغییرات واژن در ۴۰ و ۵۰ سالگی
در طول دهههای ۴۰ و ۵۰، بدن شما به تدریج استروژن کمتری تولید میکند. به طور متوسط، اکثر زنان ایالات متحده، حدود ۵۲ سالگی وارد زادبس (یائسگی) میشوند. استروژن، کلاژن واژن را حجیم و محیط را مرطوب نگهمیدارد. همچنین به خونرسانی این ناحیه کمک میکند.
با این حال، در دوران پیش از زادبس، بافت واژن نازکتر و انعطافپذیرتر میشود.
واژن شما همچنین ممکن است ترشحات کمتری داشته باشد.
در این زمان، خشکی، درد و تحریکپذیری کمتر (به خصوص در هنگام رابطه جنسی)، وجود دارد. درصورت مشکل داشتن حین رابطه و پریشانی از این موضوع به متخصصین سلامت جنسی مراجعه کنید.
پس از زادبس نیز ممکن است با خشکی واژن و نازک شدن بافت آن (آتروفی ولوواژینال)، مواجه شوید. همچنین تغییرات ظاهر فرج نیز محتمل خواهد بود.
کلیتوریس شما ممکن است کوچک شود، لبهای آن تغییر رنگ دهند و افتاده به نظر برسند.
افزایش سن با تغییر باکتریهای واژن نیز همراه است که میتواند خطر ابتلا به عفونتهایی مانند واژینوز باکتریایی (BV) را افزایش دهد.
بنابراین اگر پس از یائسگی دچار خارش یا ترشحات بدبو شدید، ریسک عفونت واژن را در نظر بگیرید.
از روانکنندهها استفاده کنید
برای افرادی که خشکی واژن را به دلیل نوسانات موقت استروژن یا زادبس تجربه میکنند، استفاده از روان کنندهها موثر است.
روانکننده، درد و ناراحتی در حین رابطه جنسی را کاهش میدهد.
از مرطوب کننده واژن استفاده کنید
مرطوب کننده واژن، میتواند با آبرسانی مجدد، به کاهش خشکی بافت آن کمک کند. این محصولات به تسکین خارش ناشی از خشکی و درد ناشی از رابطه جنسی هم کمک میکنند.
شما می توانید روزانه یا حداقل هر دو تا سه روز یکبار از مرطوب کنندههای واژن استفاده کنید، حتی اگر رابطه جنسی ندارید.
تمرینات لگن را انجام دهید
عضلات کف لگن خود را با تمرینات ورزشی تقویت کنید. تمرینات کگل که با نام دیگر تمرینات کف لگن نیز شناخته میشوند، شامل فشار دادن و رها کردن عضلات کف لگن است.
تحقیقات همچنین نشان داده است که انجام مداوم تمرینات لگن پس از زایمان، میتواند به بهبود جریان خون و تقویت عضلات اطراف واژن کمک کند.
از استروژن موضعی استفاده کنید
کرم مکمل استروژن میتواند به کشسانی بیشتر بافت واژن کمک کند. بیشتر زنان می توانند با خیال راحت استروژن واژن از این محصولات استفاده کنند.
مکملهای استروژن برای برخی از افراد، مانند بهبودیافتگان سرطان سینه، توصیه نمیشود. قبل از شروع هر مکمل استروژن، با پزشک مشورت کنید.
رابطه جنسی را قطع نکنید
عوارض زادبس نباید موجب ترک یا کاهش رابطه جنسی شود. وقتی رابطه جنسی ندارید، واژن سفتتر و بافت آن انعطافپذیرتر میشود. ادامه رابطه جنسی میتواند به افزایش جریان خون و سالم نگه داشتن بافت واژن کمک کند
سیگار نکشید
دخانیات ممکن است موجب کاهش جریان خون واژن شود که به دنبال آن، خشکی و نازک شدن بافت رخ میدهد.
این مواد همچنین سطح استروژن را کاهش و تاثیر افت هورمونهای مرتبط با افزایش سن را تشدید میکند.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
تغییرات میل جنسی حتی اگر هر روز اتفاق بیفتند، طبیعی است. معمولا میل جنسی زنان با افزایش سن، به دلیل چرخههای قاعدگی، بارداری، یائسگی (زادبس) و تغییرات زندگی، کاهش مییابد.
البته، وقتی وارد یک دهه جدید از زندگیتان میشوید، تفاوت چشمگیری را مشاهده نخواهید کرد و این تغییرات به مرور رخ میدهند.
میل جنسی زنان در دهه ۲۰ زندگی:
میل جنسی، تمایل به داشتن رابطه جنسی است. بسیاری از عوامل بیولوژیکی و روانشناختی در میزان تمایل شما تاثیرگذار است.
هورمونهایی مانند تستوسترون، استروژن و پروژسترون در میزان میل جنسی، برانگیختگی و ارگاسم نقش دارند.
با افزایش سن، این هورمونها کمتر ترشح شده و باعث کاهش میل جنسی میشوند. میل جنسی یک زن در ۲۰ سالگی، بسیار قوی است و سطح تستوسترون او هنوز کاهش پیدا نکرده است.
عواملی مانند بچهدار شدن یا رابطهی طولانی مدت، میتواند تمایل شما برای داشتن رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار دهد.
علاوهبر افزایش سن، تغییرات هورمونی در طول یک چرخه قاعدگی نیز روی میزان میل جنسی تاثیرگذار است.
وقتی پریود هستید، استروژن کاهش مییابد و به آرامی در طول فاز فولیکولی زیاد شده و میل جنسی را افزایش میدهد.
حدود دو هفته بعد، در طول تخمکگذاری (زمانی که احتمال باروری زیاد است)، سطح تستوسترون و استروژن شما به بالاترین حد خود میرسد و شما را برای داشتن رابطه جنسی آماده میکند. معمولا میل جنسی زنان در این زمان، به بالاترین حد خود میرسد.
پس از تخمک گذاری، میل جنسی شما کاهش مییابد.
روشهای پیشگیری از بارداری که شامل دارو هستند، میتوانند باعث کاهش میل جنسی شوند. علاوهبر این داروهای ضدافسردگی نیز چنین عوارضی دارند.
اگر میل جنسی شما در دهه ۲۰ زندگیتان کم است، به پزشک یا مشاور مراجعه کنید.
میل جنسی زنان در دهه ۳۰ زندگی:
اگر میل جنسی شما در دهه ۳۰ کم باشد، احتمالا به دلیل کاهش سطح تستوسترون است. علاوهبر این، استرس، درگیریهای کاری و افزایش مسئولیتهای زندگی نیز میتوانند میل جنسی را کم کنند.
استرس با کاهش تستوسترون، میل جنسی را سرکوب میکند.
بسیاری از افراد، اغلب در اوایل ۳۰ سالگی یا بعد از آن بچهدار میشوند. در هر سنی که بچهدار شوید، ممکن است با کاهش میل جنسی، به دلیل بارداری یا تغییرات هورمونی روبرو شوید.
طبیعی است که در طول بارداری میل جنسی کمی داشته باشید. قبلا در سلامت باروری به «رابطه جنسی در طول بارداری» پرداختیم.
کاهش استروژن پس از زایمان و شیردهی نیز میتوانند باعث خشکی واژن شده و در نتیجه، رابطه جنسی را نامطلوب کنند.
توانایی بیان نیازهای خود و حرف زدن با شریکتان، باعث میشود تا در این دوران، رابطه شما صمیمانه باقی بماند. حتی اگر رابطه جنسی وجود نداشته باشد.
اگر با خشکی واژن یا کاهش میل جنسی بعد از زایمان مواجه هستید، پزشک ممکن است درمانهای هورمونی یا روانکنندههای واژن را پیشنهاد کند. یوگا و مدیتیشن هم میتوانند به کاهش میل جنسی مرتبط با استرس کمک کنند.
میل جنسی زنان بعد از ۴۰ سالگی:
سن رایج زادبس در زنان، معمولا بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی است که طی آن، تغییرات هورمونی قابل توجهی رخ میدهد. حدودا بین ۵ تا ۱۰ سال قبل از زادبس، تخمدانها، به تدریج، تولید استروژن را کاهش میدهند.
کاهش استروژن میتواند بافت واژن را خشک کرده و یک رابطه جنسی دردناک را در پی داشته باشد.
کاهش سطح پروژسترون هم ممکن است باعث پریودهای سنگینتر، PMS بیشتر، افزایش وزن، بدخلقی، بیخوابی و تحریکپذیری شود.
اگر خشکی واژن و سایر عوارض جانبی زادبس، باعث کاهش میل جنسی شما شده، درمان با پروژسترون یا تستوسترون میتواند کمککننده باشد.
اگرچه زادبس تحت تاثیر تغییرات بیولوژیک هورمونی و باورهای فرهنگی باعث کاهش میل جنسی زنان می شود، اما در برخی هم وجود هورمون تستسترون ترشح شده از غده فوق کلیه منشا تمایل و رغبت به رابطه جنسی هست.
طبیعی است که همواره در حال و هوای داشتن رابطه جنسی نباشید. اگر این حس، پس از گذشت حداقل ۶ ماه ادامه یافت و باعث استرس و ناامیدی شد، اختلال میل جنسی کم یا (HSDD) در نظر گرفته میشود.
در این شرایط بهتر است با یک درمانگر جنسی مشورت کنید.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
شاید برای شما هم پیش آمده که برای مدتی از رابطه جنسی لذت نبرید. ممکن است با گذشت زمان، اشتیاقی برای داشتن فعالیت جنسی، نداشته باشید. شاید نتوانید رابطه را مانند گذشته، آن طور که دوست دارید؛ شروع کنید یا به پایان برسانید.
بسیاری از زوجها، اختلال عملکرد جنسی را تجربه کردهاند. اکثر کسانی که به دنبال درمان هستند، بهبود رابطه را تجربه میکنند. به طور کلی، اختلال عملکرد جنسی در چند دسته قرار میگیرد:
اختلال میل: فقدان میل جنسی یا کاهش اشتیاق برای داشتن رابطه جنسی
اختلال برانگیختگی: ناتوانی در برانگیختگی فیزیکی
اختلال ارگاسم: تاخیر یا عدم ارگاسم
اختلال درد: درد هنگام رابطه جنسی
طیف وسیعی از مسائل فیزیکی و روانشناختی میتوانند باعث اختلال عملکرد جنسی شود، از جمله:
همه اشکال اختلال عملکرد جنسی را میتوان با مداخلات پزشکی یا سلامت روان، درمان کرد. تحقیقات منتشر شده، به این نتیجه رسیدند که درمان، زمانی بهترین نتیجه را به همراه دارد که علاوهبر تراپی شخصی، مشاوره زوجها نیز انجام شود.
اما ناسازگاری جنسی چیست؟
آیا واقعا چیزی به نام ناسازگاری جنسی وجود دارد؟ بله. اغلب زوجهایی که مشکلات دائمی در ارتباط و عملکرد جنسی دارند، از نظر جنسی، ناسازگار تلقی میشوند. توجه داشته باشید که ناسازگاری جنسی با اختلال عملکرد جنسی متفاوت است. در ادامه چندین مثال از ناسازگاری جنسی آورده شده است:
شایعترین عدم تطابق جنسی مربوط به دفعات یا زمان رابطه جنسی است. برخی افراد میل جنسی بالاتر یا کمتری نسبت به شریکشان دارند. این عدم توافق در زمان و تعداد دفعات رابطه جنسی، میتواند صمیمیت افراد را کاهش دهد.
یک مورد دیگر این است که برخی افراد یک نوع خاص از رابطه را ترجیح میدهند. علایق متفاوت افراد ممکن است باعث ناسازگاری جنسی شود.
همچنین برخی افراد ممکن است گرایشهای جنسی واقعی خود را از همسرشان پنهان کنند. تمایلات جنسی که خود فرد نیز ممکن است از وجود آنها، آگاهی نداشته باشد.
اگر شما و همسرتان دچار اختلال عملکرد یا ناسازگاری جنسی هستید، از درمان خجالت نکشید. پزشک میتواند به شما در شناسایی مشکل و یافتن درمان مناسب، کمک کند.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
بسیاری از کودکانی که تحت آزار جنسی قرار گرفتهاند، هرگز از آن حرف نمیزنند. علائم سوء استفاده جنسی در کودکان شامل تغییرات عاطفی، رفتاری و علائم فیزیکی است. افرادی که از کودکان سوء استفاده جنسی میکنند؛ اغلب اعضای خانواده یا کسانی هستند که شما و فرزندتان او را به خوبی میشناسید.
کودکان به شیوههای مختلف به آزار جنسی واکنش نشان میدهند. نحوه واکنش کودکان به سن، تعداد و شدت آزار، اتفاقاتی که در طول آن حادثه رخ داده و فردی که مسئول آن است؛ بستگی دارد.
ممکن است کودکان به شما نگویند که آزار جنسی را تجربه کردهاند اما علائم فیزیکی و تغییرات در رفتار یا احساسات آنها، میتواند دال بر این قضیه باشد. برخی از کودکان فقط علائم اندکی را نشان میدهند و بعضی اصلاً هیچ نشانهای ندارند.
اگر فرزند شما یک یا چند مورد از علائم را نشان داد، لزوما به این معنی نیست که آزار جنسی را تجربه کرده. رفتار یک فرد ممکن است به دلایل زیادی تغییر کند اما بهتر است که سوء استفاده جنسی را به عنوان یک احتمال در نظر بگیرید.
علائم فیزیکی:
این نشانهها ممکن است در هر فردی که تحت آزار جنسی قرار گرفته (فارغ از سن)، مشاهده شود:
تغییر در احساسات:
تغییرات در رفتار:
تغییراتی که ممکن است در مدرسه یا زندگی اجتماعی شاهد آن باشید:
همه کودکان حق دارند در محیط و مکان امن زندگی کنند و بزرگ شوند. محافظت از کودکان در برابر آزارهای این چنینی به رشد و شکوفایی جامعهای ایمن کمک خواهد کرد.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
وقتی فردی پس از سالها، دربارهی تجربهی سوءاستفاده جنسی خود حرف میزند؛ اولین پرسش اطرافیان این است که چرا پس از حادثه یا در همان دوران، راجعبه آن صحبت نکرده. دلایل زیادی برای این موضوع وجود دارد. در این جا به برخی از آنها میپردازیم:
۱- فرد خودش هم نمیدانسته که عمل انجام شده یک نوع سوءاستفاده بوده است
قربانیان جنسی کودک، سالها و حتی دههها پس از وقوع حادثه نمیدانند آنچه رخ داده؛ یک نوع آزار جنسی یا روانی بوده است. در نتیجه سالها طول میکشد تا بفهمند که دقیقا چه اتفاقی افتاده. دلیل دیگر این است که مغز انسان برای محافظت از خود دچار فراموشی میشود. به طوری که فرد گاهی آن اتفاق را به خاطر نمیآورد. ممکن است هنگام بزرگسالی این خاطره یادآوری شود. در مورد کودکان وظیفه بزرگسالان است که علائم تجاوز را تشخیص دهند و وارد عمل شوند.
در موارد آزار جنسی علیه بزرگسالان، قربانی ممکن است باور کند آنچه اتفاق افتاده طبیعی بوده. چه بخواهیم چه نخواهیم، ما در جامعهای زندگی میکنیم که در آن شیوههای خاصی از رفتار جنسی، بهویژه از سوی مردان نسبت به زنان، صرف نظر از تاثیر آنها، نرمال پذیرفته شدهاند. قربانیان چنین آزاری ممکن است سالها از عوارض تروما رنج ببرند، بدون اینکه بدانند منشا علائمشان از کجاست.
۲- تأثیر تروما
سوءاستفاده از هر نوعی باعث آسیب میشود. بسته به نوع تجاوز و مدت زمانی که اتفاق افتاده (از چند دقیقه تا چند دهه) تأثیر آن میتواند شدید و مادامالعمر باشد. برخی از آنها عبارتند از:
این تنها تعدادی از عوارض احتمالی است. قاعدتا کسی که در زندگی روزمره، با یک یا چند مورد از این موارد دست و پنجه نرم میکند؛ نمیتواند به راحتی درباره آن اتفاق حرف بزند.
۳- قربانی در گذشته صحبت کرده ولی کسی به او گوش نداده
این موضوع بسیار رایج است. به خصوص در مواردی که سوءاستفاده طولانی مدت یا مکرر بوده است. بسیاری از افراد تجربیاتی داشتهاند که پس از آن میخواستند صحبت کنند اما باور نشدهاند. معمولا هنگامی که آزارگر متوجه میشود قربانی او را لو داده، فشار را دو چندان میکند یا در بهترین حالت همه چیز را زیر سوال میبرد. موارد بسیار زیادی وجود دارد که در آن کودکی سعی میکند به یکی از اعضای خانواده در مورد آنچه اتفاق افتاده؛ بگوید ولی باور نمیشود. این تقریبا تضمین میکند که آن فرد دوباره صحبت نخواهد کرد.
در مواردی که قربانی (چه بزرگسال باشد چه کودک)، با فرد آزارگر زندگی میکند؛ گفتن موضوع سختتر است. زیرا اگر باور نشود؛ آزارگر برای انتقام، رفتارهای بدتری خواهد داشت. این هم دلیل دیگری است که برخی افراد برای مدت بسیار طولانی حرفی نمیزنند.
۴- شرم و ترس
شرم و ترس، دو واکنش بسیار عادی، پس از چنین حادثهای است. این دو، بیشتر توسط متجاوز برای ترساندن قربانی یا سرزنش او استفاده میشود. تقریبا در هر تجاوزی که تاکنون رخ داده، متجاوز سعی کرده تا قربانی را به نحوی سرزنش کند. در مواردی که فرد کودک یا یک بزرگسال آسیبپذیر است؛ باید علاوه بر آسیب روحی و جسمی، با احساس ترس و شرم از سوی اطرافیان نیز کنار بیاید.
۵- بازخورد
اکثر ما حداقل یک بار در اخبار دیدهایم که یک نفر (به خصوص یک زن)، علنا اعلام کرده که «این شخص از من سواستفاده کرده» اما چیزی که در اخبار نمیبینیم؛ احاطه شدن او توسط پیامهای تهدیدآمیز، تحقیر و آسیب ناشی از مراجعه به پلیس یا مقامات دیگر است. ما معاینات بدنی دلخراش و ترس از مواجه شدن با متجاوز در دادگاه یا بازجویی در ملاعام را نمیبینیم. آن چه که حتی نامرئیتر است؛ واکنش شدید خانوادهی فرد است. این میتواند شامل قضاوت «تقصیر خودت بود!» تا خجالت «احساس میکنم همه به من خیره شدهاند» یا بیتفاوتی «خب که چی!» باشد. در موارد بدتر، شاهد تهدید یا طرد کامل نیز هستیم.
حال میتوانید درک کنید که چرا بسیاری از قربانیان هرگز حرفی نمیزنند. یا اگر این کار را انجام دهند، دههها طول میکشد تا شجاعت لازم را به دست بیاورند. هیچ کس نباید به خاطر بازگو نکردن اتفاقی که برایش افتاده، مورد قضاوت یا محکومیت قرار بگیرد. این که صحت ادعای یک فرد، به دلیل این که سالها درباره آن صحبت نکرده، زیر سوال میرود؛ به دلیل ناآگاهی مردم نسبت به روند آسیب پس از تروماست. این یک شکست بزرگ برای جامعه است که باعث میشود شاهد وقوع بیشتر چنین رخدادهایی باشیم! در واقع هر کسی که توانسته راجعبه این تجربهی تلخ صحبت کند، شایستهی مدال است.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی