تستوسترون یا T پایین زمانی اتفاق می‌افتد که بیضه‌ها به اندازه کافی، این هورمون را تولید نمی‌کنند. تستوسترون برای سلامت استخوان، عضلات و عملکرد جنسی لازم است. علائم رایج تستوسترون پایین شامل کاهش تراکم استخوان، کاهش توده عضلانی و میل جنسی کم است. سطح تستوسترون به طور طبیعی با افزایش سن، کاهش می‌یابد. برخی داروها هم می‌توانند باعث شوند که تستوسترون شما سریعتر یا زودتر از حد معمول کاهش یابد. در حالی که برخی از مردان ممکن است علائم تستوسترون پایین را تجربه نکنند، برخی دیگر می‌توانند طیف گسترده‌ای از علائم را داشته باشند. این می‌تواند شامل موارد زیر باشد: میل جنسی کم مردان با تستوسترون پایین، اغلب میل جنسی کمی دارند. در این شرایط، میل جنسی شما کمتر شده، افکار جنسی کمتری دارید، یا کلمات و لمس مانند گذشته برای شما تحریک‌آمیز نیست. طبیعی است که با افزایش سن، کمتر به رابطه جنسی علاقه‌مند باشند. با این حال، در صورت عدم علاقه به داشتن رابطه جنسی برای مدت زمان بیشتر از ۶ ماه،‌ به پزشک مراجعه کنید.  کاهش حجم مایع منی تستوسترون به تولید و ترشح مایع منی (مایع حاوی اسپرم) کمک می‌کند. کاهش این هورمون باعث می‌شود تا هنگام انزال مایع منی کمتری خارج شود. هنوز مشخص نیست که آیا سطوح پایین تستوسترون بر تعداد اسپرم‌ها تأثیر می‌گذارد یا خیر. با این حال حجم کمتر مایع منی ممکن است شانس باردار شدن همسرتان را کاهش دهد. اختلال نعوظ اختلال نعوظ وضعیتی است که در آن دستیابی به نعوظ و حفظ آن سخت است. تستوسترون برای عملکرد جنسی ضروری است. مقدار کم این هورمون می‌تواند حفظ آلت تناسلی در حالت نعوظ را دشوار کند. با این حال، تستوسترون پایین، معمولا به تنهایی علت اصلی اختلال نعوظ نیست. عوامل مختلفی از جمله حال روحی،‌ خستگی و استرس نیز در نعوظ مردان نقش دارد. قبلا در سلامت باروری به توضیح کامل ED پرداختیم. ریزش موی بدن و صورت تستوسترون باعث ایجاد ویژگی‌های مردانه مانند ریش یا موهای ضخیم بدن می‌شود. اگر تستوسترون پایینی دارید، ممکن است متوجه شوید که موهای زیر بغل، ناحیه تناسلی و موهای سینه شروع به نازک شدن می‌کنند. تستوسترون پایین می‌تواند باعث کندی رشد ریش شود. با این حال، ریزش موی سر معمولا به ژنتیک مربوط می‌شود. خستگی خستگی مزمن و کاهش انرژی از عوارض جانبی رایج تستوسترون پایین است. خستگی ممکن است خفیف یا شدید باشد. در این شرایط، حتی اگر به اندازه کافی بخوابید، سطح انرژی پایین شما بهبود نمی‌یابد. دلیل اینکه چرا تستوسترون پایین باعث کاهش سطح انرژی می‌شود، به طور دقیق مشخص نیست. در برخی افراد، عامل حس خستگی، کم‌خونی است. در کم‌خونی، سطح گلبول‌های قرمز پایین است. تستوسترون پایین با کاهش تولید گلبول‌های قرمز و کم‌خونی مرتبط است. از دست دادن توده عضلانی تستوسترون به تحریک سنتز پروتئین کمک می‌کند. مردانی که تستوسترون پایینی دارند، اغلب توده عضلانی خود را از دست می‌دهند. از دست دادن عضله که به آن تحلیل عضلانی نیز می‌گویند، می‌تواند باعث کاهش انرژی شود. افزایش بافت پستان افراد از هر جنس دارای استروژن و تستوسترون هستند. اما زنان دارای استروژن بیشتری هستند که باعث رشد سینه‌ها می‌شود. عدم تعادل بین این دو هورمون می‌تواند باعث ژنیکوماستی شود، وضعیتی که در آن مردان به دلیل سطوح بالاتر استروژن و سطوح پایین تستوسترون، سینه‌های بزرگتری دارند. ژنیکوماستی در مردان بالای ۶۰ سال شایع‌تر است. افراد مبتلا به سرطان پروستات ممکن است به دلیل عارضه جانبی برخی از داروها به کاهش تستوسترون و در نتیجه ژنیکوماستی مبتلا شوند. قبلا در سلامت باروری به توضیح بزرگی پروستات و تاثیر آن روی زندگی جنسی مردان پرداختیم.  از دست دادن تراکم استخوان تستوسترون برای حفظ تراکم مواد معدنی استخوان، یعنی میزان کلسیم و مواد معدنی ضروری است. بدون تراکم مواد معدنی، احتمال شکستگی استخوان‌، زیاد است. تحقیقات نشان می‌دهد مردانی که تستوسترون پایینی دارند بیشتر در معرض خطر شکستگی و پوکی استخوان هستند. افسردگی تحقیقات متعدد نشان می‌دهد مردان مسن با تستوسترون پایین، اغلب دچار افسردگی و اضطراب هستند. با این حال، ارتباط بین علائم افسردگی و تستوسترون پایین به خوبی شناخته نشده است. شرایط مختلفی می‌تواند باعث افسردگی شود، بنابراین تشخیص اینکه آیا تستوسترون پایین به تنهایی دلیل افسردگی است یا خیر، دشوار است. مطالعات متعدد نشان داده مردان مسنی که برای درمان تستوسترون پایین از درمان جایگزین تستوسترون استفاده کرده‌اند، افسردگی‌شان نیز بهبود یافته‌ است. علائم کاهش تستوسترون در زنان زنان هم برای میل جنسی، رشد ماهیچه‌ها و سلامت استخوان‌ها، به مقدار مشخصی از تستوسترون نیاز دارند. سطح تستوسترون زنان نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد. در نتیجه، زنانی که سطح تستوسترون پایین‌تری دارند ممکن است با عوارض جانبی مشابه مردان، مانند کاهش توده عضلانی یا تراکم استخوان و میل جنسی کم مواجه شوند. با این حال، عوامل متعددی می‌توانند باعث ایجاد این علائم شوند. علائم تستوسترون پایین در کودکان تستوسترون پایین در کودکان شایع نیست، اما ممکن است. اگر پسرها قبل یا در طول بلوغ تستوسترون پایینی داشته باشند، علائم زیر را تجربه می‌کنند: کاهش سرعت رشد کاهش موهای ناحیه تناسلی رشد آهسته بیضه و آلت تناسلی که در نهایت می‌تواند اندازه آن‌ها را محدود کند شکل نگرفتن صدای مردانه ضعف عضلات چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟اگر علائم کاهش تستوسترون، سلامت، خلق و خو یا زندگی جنسی شما را تحت تأثیر قرار داده، به پزشک متخصص سلامت جنسی مراجعه کنید. او به شما در یافتن درمان مناسب کمک خواهد کرد.   دکتر زهره کشاورزپزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسیعضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منبع