بحث درباره رابطه جنسی پیش از ازدواج یکی از موضوعات پرچالش در مطالعات خانواده و ازدواج است. برخی معتقدند بدون تجربه جنسی، ازدواج پرریسک خواهد بود، در حالی که عده‌ای دیگر این تجربه را عامل ایجاد مشکلات و کاهش کیفیت زندگی مشترک می‌دانند. پژوهش‌های بین‌المللی در سال‌های اخیر یافته‌های مهمی را در این زمینه ارائه کرده‌اند. ۱.⁠ ⁠تعداد شرکای جنسی و ریسک طلاقتحلیل‌های آماری نشان می‌دهد افرادی که پیش از ازدواج چند شریک جنسی داشته‌اند، با ریسک بالاتر طلاق و ناپایداری ازدواج مواجه‌اند. در مقابل، کسانی که تنها شریک جنسی پیش از ازدواج‌شان همسر آینده بوده، اثر منفی معناداری تجربه نکرده‌اند. حتی در برخی مطالعات این گروه رضایت زناشویی و صمیمیت عاطفی بیشتری نشان داده‌اند. ۲.⁠ ⁠زمان شروع رابطهکیفیت زندگی مشترک به زمان و شرایط شروع رابطه جنسی هم وابسته است. زوج‌هایی که «خیلی زود» و پیش از شکل‌گیری شناخت و تعهد، رابطه جنسی را آغاز کرده‌اند، در بلندمدت ثبات و کیفیت پایین‌تری داشته‌اند. اما وقتی رابطه جنسی پس از شکل‌گیری اعتماد، شناخت و تصمیم به تعهد آغاز می‌شود حتی اگر پیش از عقد رسمی باشد، کیفیت و پایداری ازدواج بالاتر گزارش شده است. ۳.⁠ ⁠آیا برای رابطه جنسی موفق نیاز به تجربه پیش از ازدواج است؟پرسش کلیدی بسیاری از جوانان این است که: «برای داشتن رابطه جنسی خوب در ازدواج، آیا باید تجربه قبلی داشت؟»تحقیقات پاسخ منفی می‌دهند. آموزش، گفت‌وگو و مشاوره پیش از ازدواج می‌تواند همان کارکرد تجربه را فراهم کند و حتی اثرات مثبت‌تری داشته باشد.یک متاآنالیز بزرگ روی ۱۱۷ مطالعه نشان داد که آموزش‌های رابطه و ازدواج (Marriage and Relationship Education) مهارت‌های ارتباطی و کیفیت زندگی مشترک را به طور معناداری بهبود می‌دهد. مطالعات داخلی در ایران نیز نشان داده‌اند که آموزش مهارت‌های جنسی و گفت‌وگوهای پیش از ازدواج، رضایت جنسی و زناشویی را در سال‌های ابتدایی زندگی مشترک افزایش می‌دهد. ۴.⁠ ⁠عوامل کلیدی در کیفیت زندگی مشترکیافته‌های پژوهشی بارها تأکید کرده‌اند که عوامل بنیادین دیگری همچون گفت‌وگو، احترام متقابل، هم‌سویی ارزشی و تعهد نقش اصلی را در رضایت زناشویی دارند. تجربه جنسی پیش از ازدواج، اگر با بیش از یک شریک باشد یا بدون شناخت و تعهد اتفاق بیفتد، به احتمال زیاد ریسک‌های بیشتری ایجاد می‌کند. اما وقتی تنها شریک جنسی همان همسر آینده باشد، اثر منفی جدی مشاهده نمی‌شود؛ حتی می‌تواند در صورت همراهی با آموزش و گفت‌وگو، رضایت و صمیمیت بیشتری ایجاد کند. جمع‌بندیچند شریک جنسی قبل از ازدواج → ریسک بالاتر طلاق و ناپایداری.شروع خیلی زود بدون شناخت/تعهد → کیفیت پایین‌تر رابطه.تجربه جنسی فقط با همسر آینده → اثر منفی ندارد؛ گاهی اثر مثبت دارد.آموزش و گفت‌وگو → کلید رضایت جنسی و زناشویی، بدون نیاز به تجربه قبلی.با توجه به شرایط فرهنگی ایران، پژوهش‌هایی که دقیقاً سناریوی «رابطه جنسی فقط با همسر آینده پیش از ازدواج» را بررسی کنند محدودند. اما شواهد موجود نشان می‌دهد تمرکز بر آموزش، شناخت و مشاوره پیش از ازدواج می‌تواند جایگزینی امن و اثربخش برای تجربه جنسی پیش از ازدواج باشد و به کیفیت زندگی مشترک کمک کند.   دکتر زهره کشاورز