اگر فرزندتان راجع‌به مسائل جنسی از شما سوال پرسید، نگران نشوید؛ زیرا نشانه‌ی بسیار خوبی است. این یعنی کودکتان به شما اعتماد دارد و برایتان احترام قائل است. برای پاسخ به این پرسش‌ها چند نکته زیر را رعایت کنید. این نکات می‌تواند گفت‌وگو با کودکان در هر سنی را آسان‌تر کند:

مسائل را در سطح درک فرزندتان توضیح دهید:
به گونه‌ای با فرزندتان صحبت کنید که بتواند موضوع را درک کند. به عنوان مثال، یک کودک ۶ ساله، توضیحی طولانی در مورد تخمک‌گذاری نمی‌خواهد.

بهتر است پاسخ‌های مختصر و واقعی بدهید. اگر با او روراست باشید، فرزندتان می‌داند هر زمان که اطلاعات بیشتری بخواهد، می‌تواند به شما مراجعه کند.

از نام های صحیح برای اعضای بدن استفاده کنید:
وقتی در مورد اعضای بدن صحبت می‌کنید، بهتر است از نام‌های صحیح استفاده کنید. به عنوان مثال آلت تناسلی، کیسه بیضه، بیضه و واژن. اگر فرزند شما نام صحیح اعضای بدن را بداند، می‌تواند در صورت نیاز با شما یا افرادی مانند پزشکان، به وضوح در مورد بدنش صحبت کند.

شما می‌توانید از کلمات «بعضی» یا «اکثر» استفاده کنید. برای مثال «برخی افراد آلت تناسلی و بعضی واژن دارند.»

اگر لازم است بگویید «نمی‌دانم»:
فرزندتان به یک متخصص نیاز ندارد. فقط باید بداند که می‌تواند هر چیزی را از شما بپرسد. اگر پاسخ را نمی‌دانید به او بگویید که جوابش را در آینده می‌دهید. هرگز به او دروغ نگویید. صادق بودن اعتماد ایجاد می‌کند.

هر دو والد باید در این موضوع شریک باشند:
برای هر دو والد خوب است که در بحث‌های جنسی شرکت کنند. با این کار کودکان یاد می‌گیرند که همه افراد فارغ از سن و جنسیت می‌توانند راجع‌به مسائل جنسی حرف بزنند. این می‌تواند به کودکان کمک کند تا در مورد بدنشان راحت‌تر صحبت کنند. مسئولیت احساسات جنسی خود را بر عهده بگیرند و در آینده روابط صمیمانه‌تری داشته باشند.

خودتان مکالمه را آغاز کنید:
برخی از کودکان سؤالات زیادی نمی‌پرسند، بنابراین ممکن است لازم باشد خودتان مکالمه را شروع کنید. زمان مناسبی را برای صحبت انتخاب کنید. برای مثال اگر هنگام تماشای تلویزیون، کسی در مورد بارداری صحبت کرد؛ از او بپرسید که آیا متوجه منظور گوینده شده است یا خیر. 

برای برخی از کودکان حرف زدن بدون تماس چشمی آسان‌تر است. بنابراین می‌توانید زمانی که شما و فرزندتان در خودرو هستید، صحبت کنید.

خودتان را آماده کنید:
از استفاده کردن کلماتی مانند آلت تناسلی یا واژن، شرمسار نباشید. به او بیاموزید که بین لمس شدن جنسی و عادی تمایز قائل شود. مطمئن شوید که او می‌تواند در برابر تماسی که نمی‌خواهد، «نه» بگوید. از هنگامی که بالغ شده، می‌توانید با او در مورد سوء استفاده جنسی نیز صحبت کنید.

در مورد اینکه چرا آن‌ها چنین سوالاتی می‌پرسند، نتیجه گیری نکنید. از او بخواهید تا اطلاعات کنونی‌اش را با شما در میان بگذارد. پاسخ‌های کوتاه و ساده بدهید. کلمات جدیدی را که ممکن است تا به حال نشنیده باشد، برایش توضیح دهید. از بحث فرار نکنید. از او بپرسید چه سوالات دیگری دارد؟ یا چه چیزی باعث شده که به این موضوع فکر کند؟‌

براساس درک او پاسخ بدهید. بعد از اینکه به او توضیح دادید از او بپرسید «نظر تو در این‌باره چیست؟» یا «آیا این جواب، پاسخ سوالت را داده است؟‌»

اشکالی ندارد که شما یا فرزندتان معذب باشید. خجالت خود را کنار بگذارید زیرا این به نفع هر دوی شماست. هرگز دیر نیست که در مورد رابطه جنسی با کودک خود صحبت کنید. گفت‌وگوهای باز و صادقانه کمک می‌کند تا فرزندتان در آینده انتخاب‌های سالم‌تری داشته باشد. هرگز نگذارید که او از پرسیدن سوالات جنسی، بترسد یا خجالت بکشد. این باعث می‌شود که فرزندتان اطلاعات درست و قابل اعتمادی داشته باشد.

صحبت کردن در مورد رابطه و تمایلات جنسی یک مکالمه یکباره نیست زیرا با بزرگ شدن او، همواره سوالات جدیدی برایش ایجاد می‌شود.

صحبت در مورد رابطه جنسی ۳ مرحله دارد:
مرحله ۱: بدانید که او ممکن است از قبل چیزهایی را بداند. از او بپرسید که آیا در مورد اینکه بچه‌ها از کجا می‌آیند چیزی شنیده است یا خیر؟

مرحله ۲: اطلاعات نادرست را تصحیح کنید و حقایق را ارائه دهید. برای مثال به او بگویید که کودکان درون شکم مادرشان معلق نیستند و درون اندامی به نام رحم رشد می‌کنند.

مرحله ۳: افکار و باورهای صحیح خودتان را نیز بیان کنید. به عنوان مثال به او بگویید که «بعضی از مردم هنگامی که آمادگی دارند، بچه‌دار می‌شوند» و «برخی دیگر اصلا در مورد بچه‌دار شدن مطمئن نیستند»

صحبت با کودکان تا ۲ سال: در مورد اعضای بدن و جنسیتش با او صحبت کنید. شما می‌توانید از لحظات روزمره، برای آموختن اعضای بدنش به او استفاده کنید. به عنوان مثال، زمان حمام یا هنگام لباس پوشیدن، اعضای بدنش را نام ببرید. اگر فرزندتان در حین تعویض پوشک، اندام تناسلی خود را لمس کرد، اشکالی ندارد. وقتی بزرگتر شد، می‌توانید در مورد رفتار عمومی و خصوصی با او صحبت کنید.

صحبت با کودکان ۲ تا ۳ ساله:
اکثر کودکان ۲ تا ۳ ساله در مورد بدن خود و سایر کودکان بسیار کنجکاو هستند. آن‌ها همچنین متوجه خواهند شد که بدن‌های مختلف با هم فرق می‌کنند. ممکن است فرزندتان، نام اندام تناسلی‌اش را بپرسد.

صحبت با کودکان ۴ تا ۵ ساله:
کودکان ۴ تا ۵ ساله اغلب می‌پرسند که نوزادان از کجا آمده‌اند. آنها می‌توانند درک کنند که کودک در رحم رشد می‌کند و برای بچه‌دار شدن، به یک اسپرم و تخمک نیاز است.

اگر فرزندتان پرسید «از کجا آمده‌ام؟»، بگویید «نظر شما چیست؟». این به شما کمک می‌کند تا بفهمید سطح درک کودکتان چقدر است. می‌توانید یک توضیح ساده مانند "کودکان در اندامی به نام رحم رشد می‌کنند.”، ارائه دهید.

اگر باردار هستید، ممکن است فرزندتان بپرسد: «کودک از کجا بیرون می‌آید؟» یک پاسخ ساده اما دقیق بدهید. مانند: «کودک در رحم من در حال رشد است. هنگامی که رشد او به پایان می‌رسد، ممکن است از طریق کانال زایمان که واژن نامیده می شود یا از طریق بریدگی که پزشکان روی شکم من ایجاد می‌کنند؛ خارج شود.»

صحبت با کودکان ۶ تا ۸ ساله:
در سن ۶ سالگی، بسیاری از کودکان می‌خواهند بدانند نوزادان چگونه ساخته می‌شوند. به او توضیح دهید که یک اسپرم و تخمک به هم می‌پیوندند. بر اساس سطح درک فرزندتان می‌توانید بگویید هنگامی که ۲ نفر رابطه جنسی دارند، این اتفاق می‌افتد. توضیح دهید که رابطه جنسی کاری است که بزرگسالان زمانی که هر دو نفر بخواهند، انجام می‌دهند و این کار برای کودکان نیست.

به او توضیح دهید که گاهی اوقات کودکان به روش‌های مختلقی مثل IVF و فرزندخواندگی نیز وارد یک خانواده می‌شوند.

به خاطر داشته باشید که لازم نیست منتظر باشید تا کودکتان سوالی بپرسد. خودتان می‌توانید گفت‌و‌گو را شروع کنید. بسیار خوب است که قبل از شروع بلوغ کودک، در مورد چگونگی تغییرات بدنش در این دوران، صحبت کنید.

دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

Plannedparenthood
Raisingchildren