آنالیز مایع منی (semen) چیست؟

تجزیه و تحلیل مایع منی (semen) که به آن شمارش اسپرم نیز می گویند، کمیت و کیفیت منی و اسپرم را اندازه گیری می‌کند. منی، مایع غلیظ و سفید رنگی است که از آلت تناسلی آزاد می‌شود که به آن انزال می‌گویند.

اگر شما و همسرتان نتوانسته‌اید باردار شوید، ممکن است دلیلش کیفیت یا کمیت مایع منی باشد. تعداد کم اسپرم می‌تواند باعث ناباروری شوند. تجزیه و تحلیل مایع منی می‌تواند به تشخیص اینکه آیا مشکل منی یا اسپرم است، کمک کند.

در طی آنالیز مایع منی چه اتفاقی می‌افتد؟

شما باید یک نمونه مایع منی ارائه دهید. برای نتایج دقیق، مایع منی باید به سرعت و قبل از مرگ اسپرم بررسی شود.

برای به دست آوردن نتایج دقیق:

- از روان کننده‌ها یا بزاق دهان استفاده نکنید. زیرا ممکن است به اسپرم شما آسیب برسانند.

- تمام مایع منی را جمع‌آوری کنید.

- ممکن است لازم باشد ۲ یا چند نمونه مایع منی را طی یک یا دو هفته ارائه دهید. به این دلیل که تعداد و کیفیت مایع منی شما در روزهای مختلف، متفاوت است.

- قبل از تست، از داشتن هرگونه فعالیت جنسی که منجر به انزال اسپرم می‌شود، به مدت ۲ الی ۷ روز اجتناب کنید. مطمئن شوید که تعداد اسپرم شما در بالاترین سطح خود است.

آیا خطری برای آزمایش وجود دارد؟

هیچ خطر شناخته شده‌ای برای تجزیه و تحلیل مایع منی وجود ندارد.

تجزیه و تحلیل مایع منی اغلب پارامترهای زیر را بررسی می‌کند:

- حجم منی

- تعداد اسپرم

- غلظت اسپرم

- توانایی حرکت اسپرم

- شکل اسپرم

- اسیدیته مایع منی

اگر نتایج آنالیز مایع منی طبیعی نبود، به این معنی نیست که شما برای همیشه نابارور هستید. دلایل احتمالی زیادی وجود دارد، از جمله:

- برخی عادات مانند سیگار کشیدن

- وجود یک مشکل فیزیکی در بیضه‌ها، مانند بزرگ شدن ورید (واریکوسل)

- برخی اختلالات ژنتیکی یا سایر شرایط سلامتی، از جمله اختلالات هورمونی، دیابت و فیبروز کیستیک

درمان ناباروری به علت آن بستگی دارد. در این شرایط بهتر است به یک پزشک متخصص سلامت باروری مراجعه کنید.

دکتر زهره کشاورز
منبع

در مردان، بیضه‌ها تستوسترون تولید می‌کنند. اگر تولید تستوسترون کمتر یا بیشتر از حد معمول باشد، می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی مردان تاثیر بگذارد. این هورمون در انسان و بسیاری از حیوانات یافت می‌شود. تخمدان‌های زنان نیز در مقادیر بسیار کم تستوسترون می‌سازند.

جنین پسر، ۷ هفته پس از لقاح شروع به تولید تستوسترون می‌کند. میزان تولید این هورمون در زمان بلوغ مردان، به طور قابل توجهی افزایش یافته و بعد از حدود ۳۰ سالگی کاهش می‌یابد.

تستوسترون در میزان میل جنسی مردان بسیار موثر است و نقش حیاتی در تولید اسپرم دارد. همچنین بر توده استخوانی، عضلانی، نحوه ذخیره چربی در بدن، تولید گلبول‌های قرمز و حتی رفتار و خلق‌وخوی مردان نیز تاثیر دارد.

سطح تستوسترون پایین

اکثر مردان بیش از اندازه کافی تستوسترون دارند. اما ممکن است بدن تستوسترون بسیار کمی تولید کند. این منجر به وضعیتی به نام هیپوگنادیسم می شود. سطوح پایین تستوسترون می‌تواند علائم مختلفی را در مردان ایجاد کند، از جمله:

• کاهش میل جنسی
• انرژی کمتر
• افزایش وزن
• احساس افسردگی
• بد خلقی
• عزت نفس پایین
• موی کم بدن
• استخوان‌هایی با ضخامت کمتر

در حالی که تولید تستوسترون به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می‌یابد، عوامل دیگری هم می‌توانند باعث کاهش سطح این هورمون شوند.

آسیب به بیضه‌ها و برخی از درمان‌های سرطان، مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی بر تولید تستوسترون، تاثیر منفی می‌گذارند.

استرس و مشکلات سلامتی مزمن نیز می‌توانند تولید تستوسترون را کاهش دهند. برخی از این موارد عبارتند از:

• ایدز
• بیماری کلیوی
• اعتیاد به الکل
• سیروز کبدی

سطح تستوسترون در زنان بالغ به طور پیوسته کاهش می یابد، با این حال، سطح T پایین نیز می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند، از جمله:

• میل جنسی کم
• کاهش استحکام استخوان
• کاهش تمرکز
• افسردگی

سطح تستوسترون پایین در زنان ممکن است به دلیل برداشتن تخمدان‌ها و همچنین بیماری های هیپوفیز، هیپوتالاموس یا غدد فوق کلیوی باشد.

تستوسترون درمانی ممکن است برای زنان با سطوح T پایین تجویز شود. با این حال، اثربخشی درمان بر بهبود عملکرد جنسی، در خانم‌هایی که دچار زادبس (یائسگی) شده‌اند؛ نامشخص است.

تست تستوسترون

یک آزمایش خون ساده می‌تواند سطح تستوسترون را تعیین کند.

طبق مرکز پزشکی دانشگاه روچستر، سطح نرمال تستوسترون مردان، بین ۲۸۰ تا ۱۱۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر (ng/dL) برای مردان بالغ، و بین ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم در دسی‌لیتر برای زنان بالغ است.

به گفته انجمن اورولوژی آمریکا، اگر سطح تستوسترون یک مرد بالغ کمتر از ۳۰۰ نانوگرم در دسی‌لیتر باشد، پزشک ممکن است آزمایشی را برای تعیین علت کاهش تستوسترون انجام دهد.

سطح پایین تستوسترون ممکن است نشانه‌ای از مشکلات غده هیپوفیز باشد. غده هیپوفیز یک هورمون دیگر را به بیضه‌ها می‌فرستد تا تستوسترون بیشتری تولید کنند. این موضوع در مردان بالغ صدق می‌کند. برای یک پسر نوجوان یا جوان، می‌تواند نشانه‌ی بلوغ دیررس (تاخیر در بلوغ) باشد.

پسران با سطوح بالاتر تستوسترون، زودتر به بلوغ می‌رسند. زنان با تستوسترون بالا ممکن است ویژگی‌های مردانه داشته باشند.

سطوح بسیار بالای تستوسترون می‌تواند نشانه‌ی اختلال غده فوق کلیوی یا حتی سرطان بیضه باشد.

یک علت نادر اما طبیعی برای افزایش تولید تستوسترون، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) است. این بیماری مادرزادی است که با تاثیر بر روی غده‌های فوق کلیه، تولید تستوسترون را مختل می‌کند.

اگر سطح تستوسترون شما بسیار بالا باشد؛ پزشک آزمایش‌های دیگری را برای کشف علت، تجویز خواهد کرد. مردانی که سطح تستوسترون پایینی دارند ممکن است دچار اختلال نعوظ (ED) شوند. تستوسترون درمانی طولانی مدت می‌تواند باعث کاهش تولید اسپرم شود. درمان با تستوسترون همچنین ممکن است باعث بزرگ شدن پروستات یا بیضه‌های کوچکتر و نرم‌تر شود. مردانی که سرطان پروستات یا سینه دارند؛ نباید درمان جایگزین تستوسترون را در نظر بگیرند.

درمان جایگزینی تستوسترون

کاهش تولید تستوسترون، همیشه نیاز به درمان ندارد؛ مگر اینکه سلامت و کیفیت زندگی شما را با مشکل روبرو کرده باشد. تستوسترون مصنوعی به صورت خوراکی، تزریق، ژل یا برچسب‌های پوستی تجویز خواهد شد.

تستوسترون درمانی با تزریق عضلانی ممکن است باعث افزایش تعداد سلول‌های خونی شود. سایر عوارض جانبی درمان‌های جایگزین، شامل احتباس مایعات، افزایش تعداد گلبول‌های قرمز و تغییر میزان کلسترول است.

اگر سطح تستوسترون پایینی دارید؛ برای انتخاب نوع درمان با پزشک خود مشورت کنید.

منبع۱, منبع۲

یک پژوهش تازه نشان داده مردان میان‌سالی که دچار اختلال نعوظ (Erectile dysfunction) هستند در تست‌های مرتبط با حافظه و پردازش اطلاعات هم نمره کمتری کسب می‌کنند.

علاوه‌ بر این مشخص شده این افراد طی ۱۲ سال آینده در مقایسه با دیگران با سرعت بالاتری دچار کاهش حافظه می‌شوند.

پژوهشگران علت این ارتباط را پیدا نکرده‌اند. اما حدس زده می‌شود که تغییرات در عروق کوچک احتمالا عامل هر دو مشکل است.

ارتباط ایجاد مشکلات نُعوظ با بیماری‌هایی مانند دیابت، پرفشاری خون و بیماری‌های قلبی شناخته‌شده است. محققان این پژوهش می‌گویند دانستن ارتباط میان این دو مشکل اهمیت دارد چون معمولا مشکل نُعوظ خودش را زودتر نشان می‌دهد و ایجاد آن باید علامتی باشد تا برای پیگیری‌های بعدی اقدام شود.

آپدیت ام دی