میل جنسی کم ممکن است در هر مقطعی از زندگی، به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. مطالعات نشان میدهد که ۳۲ درصد از زنان و ۱۵ درصد از مردان، تمایلی به داشتن رابطه جنسی منظم ندارند. چند دلیل اصلی کاهش میل جنسی میتواند ناشی از افسردگی، استرس، چاقی یا برخی داروها باشد.
چگونه غذا میتواند میل جنسی شما را افزایش دهد؟
خوردن غذاهای سالم میتواند به خلق و خو و سطح میل جنسی شما کمک کند. مواد مغذی خاص میتوانند میل جنسی را افزایش دهند. برخی از این موارد عبارتند از:
۱- آووکادو
آووکادو منبع ویتامین E برای پوست و ناخن است. همچنین پتاسیم و ویتامین B6 دارد. این مواد به قلب و گردش خون کمک میکنند، که برای یک زندگی جنسی فعال، حیاتی هستند.
مطالعات نشان میدهد که مردان مبتلا به بیماری قلبی، ۲ برابر بیشتر در معرض ابتلا به اختلال نعوظ هستند. هر دو بیماری میتوانند ناشی از آسیب شریان باشند. بنابراین مصرف مواد غذایی که به سلامت عروق شما کمک میکنند، بسیار موثر خواهند بود. آووکادوی له شده را میتوانید با نان مصرف کنید. برشهای آن را به سالاد یا ساندویچ خود اضافه کنید. همچنین میتوانید با آن، اسموتی درست کنید.
۲- شکلات و پودر کاکائو
یکی از محبوبترین غذاها به دلیل طعم دلپذیرش، شکلات است که با افزایش سطح دوپامین و سروتونین در مغز، به تقویت خلق و خوی شما کمک میکند.
علاوهبر این، شکلات مقادیر مختلفی از فلاوانولها (یک آنتی اکسیدان طبیعی در کاکائو) دارد که به شل شدن رگهای خونی و افزایش جریان خون کمک میکند.
۳- ماهی چرب
شاید شنیده باشید که ماهیهای چرب مانند ساردین و سالمون، سرشار از امگا ۳ هستند. امگا ۳ نه تنها برای قلب شما مفید هستند، بلکه سطح دوپامین را در مغز افزایش میدهند که گردش خون و جریان خون را بهبود میبخشد.
۴- چای سبز
چای سبز سرشار از ترکیباتی به نام کاتچین است که به افزایش جریان خون برای زندگی جنسی بهتر کمک می کند.
۵- تخم کدو تنبل
یکی از بهترین منابع گیاهی روی، دانه کدو تنبل است. همچنین حاوی پروتئین، فیبر، پتاسیم و آهن میباشد. روی برای عملکرد سیستم ایمنی، بهبود زخم و سلامت چشم مهم است. روی همچنین در میل جنسی مردان نقش دارد زیرا کمبود آن میتواند منجر به کاهش تستوسترون شود.
یک مطالعه نشان داد که مردانی که ۳۰ میلیگرم روی در روز دریافت میکنند، سطح تستوسترون آزاد در بدنشان افزایش مییابد.
برای افزایش میل جنسی علاوهبر غذا، به دو عنصر کلیدی خواب و استرس نیز توجه کنید.
مطالعهای در سال ۲۰۱۹ روی زنانی که زادبس شده بودند، نشان داد ناتوانی در خوابیدن به دلیل افکار مزاحم یا استرس، با نارضایتی جنسی مرتبط است. اختلالات خواب میتواند با اختلال عملکرد جنسی مرتبط باشد.
دکتر زهره کشاورز
منبع
از دست دادن علاقه به رابطه جنسی معمول است و سطح میل جنسی افراد در طول زندگی تغییر میکند. همچنین طبیعی است که برخی از علایق شما با همسرتان مطابقت نداشته باشد.
با این حال، کاهش میل جنسی برای مدت طولانی، میتواند نشان دهنده یک بیماری زمینهای باشد.
در اینجا چند علت رایج کاهش میل جنسی در مردان میپردازیم:
تستوسترون پایین
تستوسترون هورمونی بسیار مهم برای مردان است که بیشتر در بیضهها تولید میشود.
این هورمون مسئول ساخت عضلات، توده استخوانی و تحریک تولید اسپرم است. سطح تستوسترون نقش بسیار مهمی در میزان میل جنسی دارد.
طبق دستورالعمل انجمن اورولوژی آمریکا (AUA)، مردان بالغ زمانی که سطح تستوسترونشان به زیر ۳۰۰ نانوگرم در دسی لیتر (ng/dL) میرسد، T پایین دارند.
داروها
مصرف برخی داروها میتواند سطح تستوسترون را کاهش دهد که در نهایت منجر به کاهش میل جنسی میشود.
به عنوان مثال، داروهای فشار خون مانند مهارکنندههای ACE و مسدودکنندههای بتا، ممکن است از انزال و نعوظ جلوگیری کنند.
سایر داروهایی که می توانند سطح تستوسترون را کاهش دهند عبارتند از:
سندرم پای بیقرار (RLS)
سندرم پاهای بی قرار (RLS) تمایل غیرقابل کنترل برای حرکت دادن پاها است. یک مطالعه نشان داد که مردان مبتلا به RLS در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اختلال نعوظ (ED)، نسبت به مردان بدون RLS هستند. ED زمانی رخ میدهد فرد نتواند نعوظ داشته باشد یا حالت نعوظ را حفظ کند. قبلا در سایت سلامت باروری به توضیح کامل این اختلال پرداختیم.
محققان دریافتند مردانی که حداقل پنج بار در ماه به RLS مبتلا میشوند، حدود ۵۰ درصد بیشتر از مردان بدون RLS در معرض ابتلا به ED هستند.
همچنین، مردانی که دوره های RLS را بیشتر تجربه میکردند، بیشتر در معرض ناتوانی جنسی بودند.
افسردگی
افسردگی تمام بخش های زندگی یک فرد را تغییر میدهد.
کاهش میل جنسی نیز میتواند نتیجه افسردگی یا عوارض جانبی داروهای درمانی آن باشد. عوارض جانبی معمولا با تنظیم دوز یا تغییر دادن دارو برطرف میشوند.
بیماری مزمن
هنگامی که به دلیل اثرات یک بیماری مزمن، مانند درد، احساس خوبی ندارید؛ رابطه جنسی در فهرست اولویتهای شما قرار ندارد.
برخی از بیماریها، مانند سرطان، میتوانند تعداد تولید اسپرم را نیز کاهش دهند.
سایر بیماریهای مزمن که میتوانند بر میل جنسی شما تأثیر بگذارند، عبارتند از:
مشکلات خواب
مطالعهای در مجله پزشکی خواب بالینی نشان داد که مردان غیر چاق مبتلا به آپنه انسدادی خواب (OSA)، سطوح تستوسترون پایینتری را تجربه میکنند. این به نوبه خود منجر به کاهش فعالیت و میل جنسی میشود.
در این مطالعه، محققان دریافتند که تقریبا یک سوم از مردانی که آپنه خواب شدید دارند، کاهش سطح تستوسترون را تجربه میکنند.
در یک مطالعه اخیر، محدودیت خواب در مردان جوان و سالم، پس از یک هفته، باعث کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی سطح تستوسترون شد.
افزایش سن
سطح تستوسترون، زمانی که مردان در اواخر نوجوانی خود هستند به بالاترین سطح خود میرسد.
در گذر زمان، ممکن است زمان بیشتری برای رسیدن به ارگاسم، انزال و برانگیختگی نیاز باشد. این مشکل معمولا با مراجعه به پزشک متخصص سلامت جنسی و دارو درمانی حل خواهد شد.
استرس
استرس تأثیر مستقیمی بر مشکلات جنسی در مردان و زنان دارد.
مطالعهای روی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) نشان داد که اختلال استرس، ریسک کاهش عملکرد جنسی را بیش از ۳ برابر افزایش میدهد.
مشکلات روابط، طلاق، مواجهه با مرگ یکی از عزیزان، نگرانیهای مالی، تولد نوزاد جدید یا محیط کاری شلوغ، تنها برخی از اتفاقات زندگی هستند که میتوانند بر شدت میل جنسی تاثیر بگذارند.
تکنیکهای مدیریت استرس، مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن، و صحبت با یک درمانگر، ممکن است کمک کننده باشند.
در یک مطالعه، مردان مبتلا به ED، پس از شرکت در یک برنامه ۸ هفتهای مدیریت استرس، نعوظ بهتری را تجربه کردند.
عزت نفس پایین
عزت نفس پایین، اعتماد به نفس پایین و تصویر ضعیف بدن میتوانند بر سلامت عاطفی و جنسی شما تاثیر بگذارد.
اگر احساس جذابیت نکنید؛ اصلا سراغ رابطه جنسی نخواهید رفت. عزت نفس پایین ممکن است باعث اضطراب در مورد عملکرد جنسی شود که میتواند مشکلات ED را به همراه داشته باشد.
با گذشت زمان، مسائل مربوط به عزت نفس پایین میتواند منجر به مشکلات روانی بزرگتر، مانند افسردگی، اضطراب، و سوء مصرف مواد مخدر یا الکل شود.
ورزش خیلیکم یا زیاد
ورزش کم یا زیاد نیز می تواند باعث کاهش میل جنسی در مردان شود.
ورزش بسیار کم (یا اصلا هیچ)، میتواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی شود که بر میل و برانگیختگی جنسی تاثیر میگذارد.
ورزش منظم، خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند چاقی، فشار خون بالا و دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. همچنین باعث کاهش سطح کورتیزول در شب و استرس میشود که به افزایش میل جنسی کمک میکند.
از سوی دیگر، نشان داده شده سطوح بالاتر تمرینات استقامتی شدید و طولانی به طور منظم، با کاهش نمرات میل جنسی در مردان مرتبط است.
الکل
در طولانی مدت، مقادیر زیاد الکل میتواند میل جنسی شما را کاهش دهد.
مردانی که مشروبات الکلی به طور منظم مصرف می کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
استفاده از مواد مخدر
علاوه بر الکل، استفاده از تنباکو، ماری جوانا و مواد افیونی نیز با کاهش تولید تستوسترون مرتبط است. همچنین مشخص شده که سیگار بر تولید و حرکت اسپرم تأثیر منفی دارد.
برای درمان بیمیلی جنسی، اول باید عامل آن یافت شود. همچنین میتوانید اقداماتی را برای تقویت میل جنسی خود انجام دهید. مانند:
در مردان، بیضهها تستوسترون تولید میکنند. اگر تولید تستوسترون کمتر یا بیشتر از حد معمول باشد، میتواند بر سلامت جسمی و روانی مردان تاثیر بگذارد. این هورمون در انسان و بسیاری از حیوانات یافت میشود. تخمدانهای زنان نیز در مقادیر بسیار کم تستوسترون میسازند.
جنین پسر، ۷ هفته پس از لقاح شروع به تولید تستوسترون میکند. میزان تولید این هورمون در زمان بلوغ مردان، به طور قابل توجهی افزایش یافته و بعد از حدود ۳۰ سالگی کاهش مییابد.
تستوسترون در میزان میل جنسی مردان بسیار موثر است و نقش حیاتی در تولید اسپرم دارد. همچنین بر توده استخوانی، عضلانی، نحوه ذخیره چربی در بدن، تولید گلبولهای قرمز و حتی رفتار و خلقوخوی مردان نیز تاثیر دارد.
سطح تستوسترون پایین
اکثر مردان بیش از اندازه کافی تستوسترون دارند. اما ممکن است بدن تستوسترون بسیار کمی تولید کند. این منجر به وضعیتی به نام هیپوگنادیسم می شود. سطوح پایین تستوسترون میتواند علائم مختلفی را در مردان ایجاد کند، از جمله:
در حالی که تولید تستوسترون به طور طبیعی با افزایش سن کاهش مییابد، عوامل دیگری هم میتوانند باعث کاهش سطح این هورمون شوند.
آسیب به بیضهها و برخی از درمانهای سرطان، مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی بر تولید تستوسترون، تاثیر منفی میگذارند.
استرس و مشکلات سلامتی مزمن نیز میتوانند تولید تستوسترون را کاهش دهند. برخی از این موارد عبارتند از:
سطح تستوسترون در زنان بالغ به طور پیوسته کاهش می یابد، با این حال، سطح T پایین نیز میتواند علائم مختلفی ایجاد کند، از جمله:
سطح تستوسترون پایین در زنان ممکن است به دلیل برداشتن تخمدانها و همچنین بیماری های هیپوفیز، هیپوتالاموس یا غدد فوق کلیوی باشد.
تستوسترون درمانی ممکن است برای زنان با سطوح T پایین تجویز شود. با این حال، اثربخشی درمان بر بهبود عملکرد جنسی، در خانمهایی که دچار زادبس (یائسگی) شدهاند؛ نامشخص است.
تست تستوسترون
یک آزمایش خون ساده میتواند سطح تستوسترون را تعیین کند.
طبق مرکز پزشکی دانشگاه روچستر، سطح نرمال تستوسترون مردان، بین ۲۸۰ تا ۱۱۰۰ نانوگرم در دسیلیتر (ng/dL) برای مردان بالغ، و بین ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم در دسیلیتر برای زنان بالغ است.
به گفته انجمن اورولوژی آمریکا، اگر سطح تستوسترون یک مرد بالغ کمتر از ۳۰۰ نانوگرم در دسیلیتر باشد، پزشک ممکن است آزمایشی را برای تعیین علت کاهش تستوسترون انجام دهد.
سطح پایین تستوسترون ممکن است نشانهای از مشکلات غده هیپوفیز باشد. غده هیپوفیز یک هورمون دیگر را به بیضهها میفرستد تا تستوسترون بیشتری تولید کنند. این موضوع در مردان بالغ صدق میکند. برای یک پسر نوجوان یا جوان، میتواند نشانهی بلوغ دیررس (تاخیر در بلوغ) باشد.
پسران با سطوح بالاتر تستوسترون، زودتر به بلوغ میرسند. زنان با تستوسترون بالا ممکن است ویژگیهای مردانه داشته باشند.
سطوح بسیار بالای تستوسترون میتواند نشانهی اختلال غده فوق کلیوی یا حتی سرطان بیضه باشد.
یک علت نادر اما طبیعی برای افزایش تولید تستوسترون، هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) است. این بیماری مادرزادی است که با تاثیر بر روی غدههای فوق کلیه، تولید تستوسترون را مختل میکند.
اگر سطح تستوسترون شما بسیار بالا باشد؛ پزشک آزمایشهای دیگری را برای کشف علت، تجویز خواهد کرد. مردانی که سطح تستوسترون پایینی دارند ممکن است دچار اختلال نعوظ (ED) شوند. تستوسترون درمانی طولانی مدت میتواند باعث کاهش تولید اسپرم شود. درمان با تستوسترون همچنین ممکن است باعث بزرگ شدن پروستات یا بیضههای کوچکتر و نرمتر شود. مردانی که سرطان پروستات یا سینه دارند؛ نباید درمان جایگزین تستوسترون را در نظر بگیرند.
درمان جایگزینی تستوسترون
کاهش تولید تستوسترون، همیشه نیاز به درمان ندارد؛ مگر اینکه سلامت و کیفیت زندگی شما را با مشکل روبرو کرده باشد. تستوسترون مصنوعی به صورت خوراکی، تزریق، ژل یا برچسبهای پوستی تجویز خواهد شد.
تستوسترون درمانی با تزریق عضلانی ممکن است باعث افزایش تعداد سلولهای خونی شود. سایر عوارض جانبی درمانهای جایگزین، شامل احتباس مایعات، افزایش تعداد گلبولهای قرمز و تغییر میزان کلسترول است.
اگر سطح تستوسترون پایینی دارید؛ برای انتخاب نوع درمان با پزشک خود مشورت کنید.
استروئیدهای آنابولیک، نسخههای مصنوعی (ساخت بشر) تستوسترون هستند. تستوسترون هورمون اصلی جنسی در مردان است که باعث ایجاد و حفظ ویژگیهای جنسی مردانه مانند موهای صورت، صدای بم و رشد ماهیچهها میشود. زنان مقداری تستوسترون در بدن خود دارند اما مقدار آن بسیار کم است.
استروئیدهای آنابولیک برای چه مواردی استفاده میشود؟
از استروئیدهای آنابولیک برای درمان برخی از مشکلات هورمونی در مردان، تاخیر در بلوغ پسران و درمان کاهش عضلات ناشی از برخی بیماریها استفاده میشود. با این حال،برخی از بدنسازان و ورزشکاران از استروئیدهای آنابولیک برای ساخت عضلات و بهبود عملکرد ورزشی استفاده میکنند. آنها ممکن است استروئیدها را به صورت خوراکی بخورند یا به طور مستقیم تزریق کنند. همچنین ژل آن نیز برای مصرف موضعی وجود دارد.
آیا استروئیدهای آنابولیک اعتیادآور هستند؟
استروئیدهای آنابولیک میتوانند اعتیادآور باشند. اگر مصرف آنها را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک داشته باشید. از جمله:
- خستگی
- بی قراری
- از دست دادن اشتها
- مشکلات خواب
- کاهش میل جنسی
- میل به استروئید
- افسردگی، که گاهی اوقات میتواند جدی باشد و حتی منجر به اقدام به خودکشی شود.
رفتار درمانی و داروها می توانند در درمان اعتیاد به استروئیدهای آنابولیک مفید باشند.
استروئیدهای آنابولیک چه عوارضی دارد؟
استفاده نادرست از استروئیدهای آنابولیک، به ویژه در مدت زمان طولانی، با بسیاری از مشکلات سلامتی مرتبط است. از جمله:
- آکنه
- کاهش رشد در نوجوانان
- فشار خون بالا
- تغییرات در کلسترول
- مشکلات قلبی، از جمله حمله قلبی
- بیماریهای کبد
- سرطان
- آسیب کلیه
- رفتارهای خشونت آمیز
- رشد سینه در مردان
- ریزش مو
- کاهش تعداد اسپرم و ناباروری
- کوچک شدن بیضهها
اکنون یک مطالعه دیگر نیز نشان میدهد ورزشکاران مردی که استروئیدهای آنابولیک مصرف میکنند، در معرض مشکلات جنسی، کاهش باروری و ناراحتی قلبی هستند. این افراد کاهش قابل توجهی در تعداد اسپرم و "شاخص باروری" را نشان دادند که مطابق با مطالعات قبلی بود.
در میان بدنسازانی که برای اولین بار به صورت داوطلبانه شروع به مصرف استروئید آنابولیک (تزریقی یا خوراکی) کردند، آزمایشهای مکرر طی ۲ سال، حاکی از کاهش سطح هورمونهای مردانه، کاهش تعداد اسپرم، کوچک شدن بیضهها، بزرگ شدن سینهها و کاهش سطح HDL خون بود. این ماده همچنین باعث کاهش سطوح پروتئین Apo-A1 خون شد که با افزایش خطر حمله قلبی مرتبط است. نتایج این مطالعه در مجله بینالمللی پزشکی ورزشی منتشر شد.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی