استروئیدهای آنابولیک، نسخههای مصنوعی (ساخت بشر) تستوسترون هستند. تستوسترون هورمون اصلی جنسی در مردان است که باعث ایجاد و حفظ ویژگیهای جنسی مردانه مانند موهای صورت، صدای بم و رشد ماهیچهها میشود. زنان مقداری تستوسترون در بدن خود دارند اما مقدار آن بسیار کم است.
استروئیدهای آنابولیک برای چه مواردی استفاده میشود؟
از استروئیدهای آنابولیک برای درمان برخی از مشکلات هورمونی در مردان، تاخیر در بلوغ پسران و درمان کاهش عضلات ناشی از برخی بیماریها استفاده میشود. با این حال،برخی از بدنسازان و ورزشکاران از استروئیدهای آنابولیک برای ساخت عضلات و بهبود عملکرد ورزشی استفاده میکنند. آنها ممکن است استروئیدها را به صورت خوراکی بخورند یا به طور مستقیم تزریق کنند. همچنین ژل آن نیز برای مصرف موضعی وجود دارد.
آیا استروئیدهای آنابولیک اعتیادآور هستند؟
استروئیدهای آنابولیک میتوانند اعتیادآور باشند. اگر مصرف آنها را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک داشته باشید. از جمله:
- خستگی
- بی قراری
- از دست دادن اشتها
- مشکلات خواب
- کاهش میل جنسی
- میل به استروئید
- افسردگی، که گاهی اوقات میتواند جدی باشد و حتی منجر به اقدام به خودکشی شود.
رفتار درمانی و داروها می توانند در درمان اعتیاد به استروئیدهای آنابولیک مفید باشند.
استروئیدهای آنابولیک چه عوارضی دارد؟
استفاده نادرست از استروئیدهای آنابولیک، به ویژه در مدت زمان طولانی، با بسیاری از مشکلات سلامتی مرتبط است. از جمله:
- آکنه
- کاهش رشد در نوجوانان
- فشار خون بالا
- تغییرات در کلسترول
- مشکلات قلبی، از جمله حمله قلبی
- بیماریهای کبد
- سرطان
- آسیب کلیه
- رفتارهای خشونت آمیز
- رشد سینه در مردان
- ریزش مو
- کاهش تعداد اسپرم و ناباروری
- کوچک شدن بیضهها
اکنون یک مطالعه دیگر نیز نشان میدهد ورزشکاران مردی که استروئیدهای آنابولیک مصرف میکنند، در معرض مشکلات جنسی، کاهش باروری و ناراحتی قلبی هستند. این افراد کاهش قابل توجهی در تعداد اسپرم و "شاخص باروری" را نشان دادند که مطابق با مطالعات قبلی بود.
در میان بدنسازانی که برای اولین بار به صورت داوطلبانه شروع به مصرف استروئید آنابولیک (تزریقی یا خوراکی) کردند، آزمایشهای مکرر طی ۲ سال، حاکی از کاهش سطح هورمونهای مردانه، کاهش تعداد اسپرم، کوچک شدن بیضهها، بزرگ شدن سینهها و کاهش سطح HDL خون بود. این ماده همچنین باعث کاهش سطوح پروتئین Apo-A1 خون شد که با افزایش خطر حمله قلبی مرتبط است. نتایج این مطالعه در مجله بینالمللی پزشکی ورزشی منتشر شد.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی