مطالعات جدید نشان میدهد که چاقی میتواند بر تمایلات جنسی زنان تاثیر منفی بگذارد. حداقل ۴۰ درصد خانمها در مقطعی از زندگی خود، دچار «اختلال عملکرد جنسی» میشوند. این میتواند شام کاهش میل جنسی، ناتوانی در برانگیختگی یا حفظ آن، تجربه نکردن ارگاسم، درد هنگام مقاربت، ناتوانی در خیالپردازی و بی تفاوتی نسبت به رابطه جنسی باشد.
زنان اغلب در مورد مسائل جنسی، با پزشک مشورت نمیکنند. پزشکان نیز در اکثر موارد، تمایلی به پرسیدن سوالات، راجعبه این موضوع ندارند. به همین دلیل، «اختلال عملکرد جنسی» احتمالا تشخیص داده نمیشود و به ندرت درمان میشود.
شرایط مزمن، از جمله اختلالات عصبی، بیماری کلیوی، اختلالات التهابی و سرطان، میتواند بر سلامت جنسی تأثیر منفی بگذارد. اکنون محققان دریافتهاند که چاقی با کاهش جریان خون به کلیتورال و ناحیه جنسی، مانع از احساس لذت در زنان میشود. مطالعات قبلی نشان دادهاند که چگونه یک رژیم غذایی با کیفیت پایین میتواند بر فعالیت جنسی مردان، تاثیر منفی بگذارد. اکنون مشخص شده که میل جنسی زنان نیز میتواند تحت تاثیر رژیم غذایی قرار بگیرد. این یعنی مصرف غذاهایی که باعث سندرم متابولیک، چاقی و اختلالات خوردن میشوند، لذت جنسی را کاهش میدهند.
سندرم متابولیک با افزایش مقاومت به انسولین، تشکیل پلاک در شریان های اصلی و چاقی مشخص میشود. این شرایط، خطر حمله قلبی و مرگ را افزایش می دهد. چاقی اغلب نتیجه سندرم متابولیک است و ممکن است به طور مستقیم بر سلامت جنسی تأثیر بگذارد. به طور کلی، چاقی باعث ایجاد سطوح بیش از حد التهاب در سراسر بدن میشود. در نتیجه، خون کمتری به سیستم ادراری و تناسلی میرسد. این موضوع منجر به کاهش جریان خون کلیتورال و لذت جنسی میشود.
اکثر آمریکاییها از غذاهای فرآوری شده استفاده میکنند. دسترسی آسان، مقرون به صرفه بودن و طعم خوب از جمله عواملی است که باعث مصرف زیاد این نوع غداها شده است. اگرچه اکثر مردم معتقدند که این غذاها را برای افزایش احساسات مثبت و کاهش اضطراب استفاده میکنند.
تحقیقات انجام شده بر روی زنان چاق تحت عمل جراحی، بهبود عملکرد جنسی را نشان داد که با بازگشت آنها به وزن اولیه، از بین رفت. همچنین مطالعاتی که شامل یک رژیم غذایی کمکالری و برخی تمرینات بدنی بود، باعث ارتقای سلامت جنسی شد. کاهش وزن و بهبود مقاومت به انسولین نیز در این افراد مشاهده شد.
دکتر زهره کشاورز
پزشک متخصص سلامت باروری - فلوشیپ پزشکی جنسی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
امروزه چاقی به عنوان یکی از مهمترین مسائل بهداشتی در جهان به شمار می آید. چاقی درجه یک به صورت شاخص توده بدن BMI≥ 30 kg/m2 چاقی درجه دو به صورت BMI≥ 35 و چاقی درجه سه به صورت BMI≥40 تعریف می شود.
در واقع چاقی یک بیماری متابولیك مزمن پیچیده است که به دلیل تجمع غیر طبیعی یا بیش از حد چربی در بدن ایجاد می شود و ناشی از عدم تعادل بین دریافت و مصرف انرژی است. چاقی با عوارض جسمانی زیادی از جمله بیماری های قلبی عروقی، دیابت، فشار خون بالا، اختلالات کف لگن و بی اختیاری ادرار یا مدفوع، سرطان های مختلف و... همراه است كه منجر به كاهش كیفیت زندگی افراد مبتلا و بالاتر بودن میزان مرگ و میر آنان می شود.
خط اول درمان سندرم چاقی شامل اصلاح سبک زندگی به صورت تغییر در رژیم غذایی و فعالیت بدنی است. داروهای موثر در درمان چاقی نیز محدود هستند. در برخی از انواع چاقی مرضی راهکارهای جراحی توصیه می گردد.چاقی بر حیطه های مختلف سلامتی افراد از جمله حیطه های جسمی ، روانی، اجتماعی، نقش های عملکردی و برخی مفاهیم مانند معنویت، رضایت از زندگی و عملکرد جنسی تاثیرات منفی می گذارد. عملکرد جنسی تحت تاثیرعوامل متعددی از جمله عوامل فیزیولوژیکی، پزشکی، روانشناختی ، اجتماعی و دموگرافیک قرار دارد و با احساس دیسترس، علائم افسردگی، وضعیت سلامتی ضعیف و ناسازگاری جنسی با شریک زندگی همراه است.
تاثیر چاقی بر روی عملکرد جنسی زنان و مردان پیچیده است و معمولا از طریق تاثیر بافت چربی بر هورمون های جنسی، عوامل روانی، اجتماعی و اقتصادی ناشی از چاقی و درمان های آن، موربیدیته های همراه چاقی مانند افسردگی، دیابت و... ایجاد می شود.
چاقی به عنوان یکی از عوامل خطر در بروز بیماری های قلبی عروقی و متابولیکی می تواند با ایجاد اختلال در سیستم ایمنولوژیک و اندوکرین، اندوتلیوم عروق را متاثر می سازد و متاقبا منجر به نقص در عملکرد جنسی می گردد. از طرفی با افزایش مقاومت به انسولین موجب تغییرات مولکولی در عروق، به خصوص در زمینه کاهش دسترسی زیستی به نیتریک اکساید به عنوان منبسط کننده عروق می شود و سبب عدم کارایی عروق کلیتوریس شده و منجر به عدم رسیدن به ارگاسم می گردد. هم چنین چاقی در زنان با افزایش خطر بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک و ایجاد تغییرات ناخوشایند در ظاهر فرد، همچون بروز آکنه و موی زائد، باعث کاهش مطلوبیت تصویر بدنی و منجر به نقص عملکرد جنسی در آنان می شود.
در مردان نیز چاقی ارتباط بسیار تنگاتنگ با اختلال نعوظ دارد. تاثیرات روانی تصویر بدنی در مردان نیز بر کارکرد جنسی تاثیر منفی دارد. بطور کلی مطالعات نشان می دهند که بین چاقی و اختلال میل و برانگیختگی جنسی و اختلال ارگاسم در زنان و اختلال میل جنسی و اختلال نعوظ در مردان رابطه مستقیم وجود دارد. چاقی با افسردگی، اضطراب، اعتماد به نفس پایین، کاهش جذابیت برای شریک زندگی و مشکل در تعاملات جنسی همراه است که می تواند عملکرد جنسی را مختل کند و میزان رضایت جنسی را تحت الشعاع خود قرار دهد.