سبک دلبستگی اضطرابی (یا دلبستگی پیشمشغول/اضطرابی-دوگانه) یکی از انواع دلبستگیهای ناایمن است. این سبک با نیاز شدید به روابط عمیق، ترس از طرد و رها شدن، و نیاز زیاد به اطمینان خاطر شناخته میشود.
دلایل شکلگیری
- مراقبتهای متناقض و غیرقابل پیشبینی در دوران کودکی
- تجربههای آسیبزا مثل بیجواب ماندن روابط یا از دست دادن بدون خداحافظی
- تغییرات شدید و منفی در دوران بزرگسالی مثل خیانت یا جداییهای ناگهانی
نشانهها
- تمرکز بیش از حد روی نیازهای شریک عاطفی
- ترس از طرد یا رها شدن
- شک به ارزشمندی خود
- نیاز زیاد به تایید و اطمینان خاطر
- احساس اضطراب و نگرانی زیاد
- سختی در حفظ مرزهای سالم
- حسادت و بیاعتمادی در روابط
- سختی در شناخت و بیان احساسات خود
تاثیر بر روابط
- گاهی اوقات فرد به نظر وابسته یا چسبنده میآید و باعث دور شدن طرف مقابل میشود.
- در شرایط خوب، این افراد بسیار توجهگر و نیازهای دیگران را در اولویت قرار میدهند.
- در روابط دوستانه و کاری هم ممکن است با هر اختلاف یا دلخوری، دچار اضطراب شدید شوند و ارزش خود را زیر سوال ببرند.
راهکارها برای بهبود
- شناسایی محرکها: توجه به موقعیتهایی که احساس اضطراب شدید میکنند.
- بیان احساسات با جملات "من": مثلاً بگویید «من وقتی جواب پیامم دیر داده میشود مضطرب میشوم» به جای سرزنش طرف مقابل.
- ارتباط نیازها به شکلی سالم: درخواست حمایت یا اطمینان خاطر، بدون متهم کردن دیگران.
- تقویت رفتارهای مثبت: قدردانی از وقتی که طرف مقابل توجه مثبت نشان میدهد.
- یادگیری آرامسازی خود: استفاده از تکنیکهایی مثل نوشتن احساسات، تنفس عمیق یا سرگرم شدن با فعالیتهای موردعلاقه.
- درمان و مشاوره: کمک گرفتن از متخصص برای شناسایی الگوهای فکری منفی و تقویت عزتنفس.
نتیجه
درمان سبک دلبستگی اضطرابی زمان میبرد اما کاملاً ممکن است. با خودآگاهی، ارتباط سالم و تمرین مداوم، میتوان به تدریج به سبک دلبستگی ایمن رسید و روابطی سالمتر و شادتر ساخت.
دکتر زهره کشاورز
منبع