بسیاری فکر میکنند بوسیدن (دهان به دهان)، یک عادت جدید انسانی است، اما تحقیقات تازه نشان میدهد اجداد انسانها و حتی میمونهای قدیمی هم احتمالاً این کار را میکردند.
دعوای قدیمی بر سر تاریخچه بوسه
همیشه بین دانشمندان بحث بوده که انسانها از کِی شروع به بوسیدنِ عاشقانه کردند. نوشتههای قدیمی که در عراق و مصر پیدا شده، نشان میدهد مردم حداقل از ۴۵۰۰ سال پیش همدیگر را میبوسیدند.
اما یک نکته وجود دارد: همهی مردم دنیا این عادت را ندارند. به همین دلیل، خیلیها فکر میکردند بوسیدن یک رفتار فرهنگی جدید است که انسانها یاد گرفتهاند و ربطی به غریزه ندارد.
اما حالا شواهد جدیدی پیدا شده که داستان را عوض میکند. مثلاً معلوم شده که باکتریهای دهان نئاندرتالها و اجداد ما شبیه هم بوده (که احتمالاً از راه بوسیدن منتقل شده). همچنین، دیده شده که شامپانزهها هم یکدیگر را میبوسند. پس شاید تاریخچهی بوسه خیلی قدیمیتر از کتابهای تاریخ باشد.
تحقیقات جدید:
گروهی از محققان دانشگاه آکسفورد تصمیم گرفتند ریشهی بوسیدن را پیدا کنند. آنها اول باید مشخص میکردند منظورشان از «بوسه» دقیقاً چیست. توافق بر این شد که در این تحقیق، بوسه یعنی: «تماس دوستانهی دهان به دهان با حرکت لبها».
این تیم با استفاده از اطلاعات مربوط به میمونهای امروزی و مدلهای پیشرفته کامپیوتری، شجرهنامهی اجداد انسان و میمونها را بررسی کردند تا بفهمند در گذشتههای دور چه اتفاقی افتاده است.
نتیجهی شگفتانگیز:
نتیجهی تحقیق خیلی جالب بود: رفتار بوسیدن احتمالاً حدود ۲۱ میلیون سال پیش در اجداد میمونمانند ما شروع شده است.
همچنین به احتمال خیلی زیاد (۸۴ درصد)، نئاندرتالها (که عموزادههای منقرضشده ما هستند) هم یکدیگر را میبوسیدند. محققان میگویند این نشان میدهد که شاید روابط اجداد ما و نئاندرتالها، خیلی عاشقانهتر از چیزی بوده که قبلاً فکر میکردیم.
چرا اصلاً میبوسیم؟
هنوز دقیقاً نمیدانیم چرا این رفتار شروع شده، چون بوسیدن میتواند باعث انتقال بیماری هم بشود. اما دانشمندان دو نظریه اصلی دارند:
۱. انتخاب جفت مناسب: بوسیدن به حیوانات (و انسانها) کمک میکند سلامتی طرف مقابل را ناخودآگاه بررسی کنند. مثلاً بوی بد دهان میتواند نشانهی بیماری باشد و حیوان تصمیم میگیرد با آن فرد جفتگیری نکند.
۲. آشتی و دوستی: نظریه دوم میگوید بوسیدن برای محکمتر کردن روابط دوستی و آشتی کردن است. یکی از محققان میگوید: «شامپانزهها واقعاً بعد از دعوا، همدیگر را میبوسند و آشتی میکنند.»
نتیجهگیری
به نظر میرسد بوسیدن یک رفتار ریشهدار و قدیمی در تکامل ماست، نه فقط یک مُد جدید. البته، فرهنگ هم نقش مهمی دارد. چون هنوز هم در برخی فرهنگها بوسیدن لبها رایج نیست، پس میتوان گفت بوسیدن ترکیبی از یک غریزه بسیار قدیمی و عادتهای فرهنگی ماست.
دکتر زهره کشاورز
منبع