رابطه جنسی، یا حتی فقط تماس صمیمی، میتواند به تسریع بهبود زخمها کمک کند؛ اما شاید تنها در صورتی که با اسپری بینی اکسیتوسین (Oxytocin) ترکیب شود.
اکسیتوسین که اغلب «هورمون عشق» یا «ماده شیمیایی آغوش» نامیده میشود، انقباضات رحم در هنگام زایمان و سپس شیردهی را تحریک میکند، اما با پیوند اجتماعی و رابطه جنسی نیز مرتبط است. تحقیقات قبلی نشان دادهاند که این هورمون احتمالاً به دلیل اثر ضدالتهابی، بهبود زخمهای دهانی را نیز سرعت میبخشد.
علاوه بر این، خصومت بین زوجها با کندتر شدن روند بهبود تاولها مرتبط دانسته شده است. این موضوع باعث شد «بیت دیتزن» (Beate Ditzen) در دانشگاه زوریخ سوئیس و همکارانش به این فکر بیفتند که آیا کمبود اکسیتوسین در طول این تعاملات میتواند حداقل بخشی از دلیل این اثر باشد یا خیر؟
برای آگاهی بیشتر، این تیم، آزمایشی را با ۸۰ زوج سالم با میانگین سنی ۲۷ سال انجام دادند. روی ساعد تمامی این افراد، چهار زخم کوچک توسط یک دستگاه مکش ایجاد شد.
سپس زوجها به چهار گروه تقسیم شدند و همه آنها مداخلات متفاوتی را در طول هفته بعد تجربه کردند:
۱ ـ گروه اول: دو بار در روز از اسپری بینی اکسیتوسین استفاده کردند و «تمرین قدردانی از شریک» (PAT) را انجام دادند. این تمرین شامل یک گفتگوی ساختاریافته ۱۰ دقیقهای بود که در آن تا سه بار در هفته از یکدیگر قدردانی کرده و به هم تعریف و تمجید میگفتند.
۲ ـ گروه دوم: دو بار در روز از اسپری اکسیتوسین استفاده کردند اما در مداخله PAT شرکت نکردند.
۳ ـ گروه سوم: از اسپری دارونما (بدون اثر واقعی) استفاده کردند و تمرین PAT را انجام دادند.
۴ ـ گروه چهارم: از اسپری دارونما استفاده کردند و هیچ تمرین PAT انجام ندادند.
نتایج تحقیق:
استفادهٔ تنها از اسپری اکسیتوسین یا انجام تمرین قدردانی (PAT) همراه با اسپری دارونما، موجب بهبود سریعتر زخمها نسبت به گروهی که نه اسپری دریافت کرده بودند و نه تمرین انجام میدادند، نشد.
ترکیب اکسیتوسین و تمرین PAT اندکی کمک کرد (در مواردی مانند کاهش اندازه و عمق زخمها)، اما اثرات آن در زوجهایی که گزارش داده بودند در طول آن هفته با یکدیگر تماس فیزیکی یا هرگونه فعالیت جنسی داشتهاند، بسیار بارزتر بود.
این موضوع همچنین با سطوح پایینتر کورتیزول (هورمون استرس که میتواند عملکرد سیستم ایمنی را سرکوب کند) در بزاق آنها مرتبط بود.
پژوهشگران گفتند:
«ما شاهد بهبود زخم در گروهی هستیم که تعامل کلامی (PAT) و اکسیتوسین را ترکیب میکنند، اما این اثر بسیار ضعیفتر از اثری است که در افرادی دیده میشود که اکسیتوسین را با یک رفتار لمسی طبیعی و حتی رفتار جنسی یا صمیمانه ترکیب میکنند. اکنون ما نشانه بسیار قوی داریم که اکسیتوسین به نظر میرسد مکانیزم زیربنایی است که این اثراتِ تعامل مثبت زوجین را میانجیگری میکند.»
دکتر زهره کشاورز
منبع