خیانت یکی از چالشهای قدیمی در روابط بلندمدت است. تخمینها نشان میدهد که بین ۲۰ تا ۲۵ درصد از زوجهای متأهل و حدود ۷۵ درصد از مردان و ۶۸ درصد از زنان در روابط عاشقانه غیرمتأهل، تجربه خیانت داشتهاند.
با این حال، به دلیل تمایل افراد به پنهانکاری و ابهام در تعریف خیانت، آمار دقیق، مشخص نیست.
در ادامه، پنج عاملی که میتوانند احتمال خیانت را افزایش دهند، بررسی میکنیم:
۱- عدم تعهد و جدایی اخلاقی
حتی افرادی که معتقدند خیانت اشتباه است، ممکن است به آن دست بزنند.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ توسط محققان اتریشی نشان داد افرادی که در معیارهای «جدایی اخلاقی» امتیاز بالاتری کسب کردهاند، بیشتر احتمال دارد که خیانت کنند.
جدایی اخلاقی یک مکانیسم روانشناختی است. در این حالت، فرد اعمالی را انجام میدهد که با اصول اخلاقی یا ارزشهای درونی او تناقض دارد؛ بدون اینکه احساس گناه یا ناراحتی کند. به عبارت دیگر، فرد بهطور موقت یا دائم میتواند قطبنمای اخلاقی خود را نادیده بگیرد تا رفتارهایی که خلاف باورهای اوست، توجیه شوند.
این افراد نهتنها احتمال خیانت بیشتری دارند، بلکه همواره بدگمان هستند که شریکشان نیز ممکن است به آنها خیانت کند. این موضوع به پدیدهای روانشناختی به نام پروجکشن (Projection) مرتبط است، حالتی که فرد رفتارها یا افکار خود را به دیگران نسبت میدهد.
چطور این موضوع را ارزیابی کنیم؟
اینها سوالاتی هستند که برای سنجش سطح جدایی اخلاقی طراحی شدهاند. به عنوان مثال:
- آیا فرد میتواند رفتارهای اشتباه را توجیه کند؟
- آیا به راحتی میتواند احساس گناه را نادیده بگیرد؟
- آیا رفتار خود را در مقایسه با رفتار بدتر دیگران توجیه میکند؟
پاسخ مثبت به این سوالات میتواند نشاندهندهی احتمال بیشتر خیانت باشد.
۲- سابقه خیانت در گذشته
تحقیقات نشان میدهد افرادی که در گذشته خیانت کردهاند، احتمال بیشتری برای تکرار آن در آینده دارند. این امر میتواند به دلیل عادتهای رفتاری یا نگرشهای شکلگرفته باشد.
۳- اختلالات شخصی
برخی اختلالات شخصیتی، مانند خودشیفتگی یا اختلال شخصیت ضد اجتماعی، میتوانند خطر خیانت را افزایش دهند. این افراد ممکن است کمتر به تعهدات خود پایبند باشند یا همدلی کمتری نسبت به شریک زندگی خود نشان دهند.
۴- نارضایتی از رابطه
افرادی که از رابطه فعلی خود ناراضی هستند، ممکن است به دنبال رضایت در جای دیگری باشند. این نارضایتی میتواند به دلایلی مانند کمبود ارتباط مؤثر، عدم رضایت جنسی یا اختلافات مکرر باشد.
۵- فرصتهای مکرر برای خیانت
داشتن فرصتهای متعدد برای خیانت، مانند سفرهای کاری مکرر یا حضور در محیطهایی که نظارت کمتری وجود دارد، میتواند احتمال خیانت را افزایش دهد. در این شرایط، وسوسهها بیشتر و موانع کمتر هستند.
دکتر زهره کشاورز
منبع