گسترش سرطان پستان؛ آنچه باید بدانید

هیچ چیز به اندازه‌ی نگرانی از گسترش سرطان نمی‌تواند ذهن را درگیر کند. اما وقتی بدانید سرطان پستان چطور رشد می‌کند و به کجا ممکن است گسترش یابد، احساس کنترل بیشتری خواهید داشت و می‌توانید تصمیم‌های آگاهانه‌تری بگیرید.
سرطان پستان ابتدا به کجا گسترش می‌یابد؟
در بیشتر موارد، سرطان پستان ابتدا به غدد لنفاوی گسترش پیدا می‌کند؛ به‌ویژه غددی که در زیر بغل یا زیر استخوان ترقوه قرار دارند. تا زمانی که سرطان از این نواحی فراتر نرفته باشد، هنوز "گسترش‌یافته" یا "متاستاتیک" به‌حساب نمی‌آید.
اگر گسترش ادامه پیدا کند، سرطان معمولاً به این نواحی می‌رسد:
- ریه‌ها
- کبد
- استخوان‌ها
- مغز
البته این‌ها نواحی رایج هستند و سرطان ممکن است به هر نقطه‌ای از بدن گسترش یابد. بیماری می‌تواند در بافت‌های اطراف رشد کرده و از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به اندام‌های دورتر برسد.
نکته‌ی مهم این است که حتی اگر سرطان به اندام‌های دیگر مانند ریه یا کبد برسد، همچنان سرطان پستان محسوب می‌شود، نه سرطان آن اندام.

علائم گسترش سرطان پستان
سرطان پستان ممکن است بدون علامت گسترش پیدا کند و بسیاری از افراد متوجه این گسترش نمی‌شوند، مگر اینکه در ناحیه‌ی درگیر علائمی ظاهر شود. برخی از نشانه‌های احتمالی شامل موارد زیر است:

اگر گسترش به غدد لنفاوی رسیده باشد: ممکن است توده یا درد در زیر بغل احساس شود یا غدد لنفاوی متورم شوند.
اگر سرطان به ریه‌ها رسیده باشد: ممکن است دچار تنگی نفس، خس‌خس سینه، درد در قفسه‌ی سینه، سرفه‌ی مداوم یا سرفه‌ی همراه با خون شوید. همچنین ممکن است مایعی در ریه‌ها جمع شود.

اگر گسترش به استخوان‌ها باشد: ممکن است دردهای استخوانی، خستگی در اندام‌ها، درد در ناحیه‌ی لگن یا کمر و حتی شکستگی استخوان تجربه شود.

اگر به مغز رسیده باشد: علائمی مانند سردرد، گیجی، مشکل در تمرکز (مه مغزی) یا تغییر در بینایی ممکن است ظاهر شوند.
در عین حال باید به این نکته توجه کرد که هر علامتی به معنای گسترش سرطان نیست. مثلاً سردرد یا تهوع می‌تواند دلایل ساده‌تری داشته باشد. پس هر نشانه‌ای را دلیلی برای نگرانی ندانید، اما در صورت تداوم یا شدت گرفتن آن‌ها، حتماً با پزشک مشورت کنید.

چگونه می‌توان فهمید که سرطان گسترش یافته است؟
برای بررسی گسترش سرطان، پزشکان از روش‌ها و آزمایش‌های مختلفی استفاده می‌کنند، مانند:
- سی‌تی اسکن (CT scan)
- سونوگرافی
- پت‌اسکن (PET scan)
- آزمایش خون
- برونکوسکوپی (بررسی راه‌های تنفسی با دوربین)

اگر سرطان گسترش یافته باشد، چه باید کرد؟
برآورد می‌شود که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از افرادی که در مراحل اولیه به سرطان پستان مبتلا می‌شوند، در نهایت ممکن است دچار سرطان متاستاتیک شوند.
با این حال، حتی در این مرحله هم درمان‌هایی وجود دارد که می‌توانند به کاهش علائم، کنترل بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.
بسیاری از افراد یاد می‌گیرند که با درمان‌های بلندمدت کنار بیایند و سال‌ها با این بیماری زندگی کنند. مهارت تیم درمان، داشتن اطلاعات کافی و پیگیری منظم، نقش مهمی در مدیریت بهتر شرایط دارند.

زندگی جنسی پس از بهبودی از سرطان پستان
پس از بهبودی از سرطان پستان، بسیاری از افراد با چالش‌هایی در زمینه‌ی زندگی جنسی روبه‌رو می‌شوند که کاملاً طبیعی است. تغییرات بدنی ناشی از جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی، مانند برداشتن پستان، خشکی واژن، خستگی یا نوسانات هورمونی، می‌تواند بر میل یا رضایت جنسی تأثیر بگذارد. همچنین، مسائل روانی مانند کاهش اعتماد به نفس، ترس از صمیمیت یا نگرانی از واکنش شریک زندگی، ممکن است تجربه‌ی جنسی را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، با گذشت زمان و حمایت عاطفی، بسیاری از زنان یاد می‌گیرند که بدن جدید خود را بپذیرند، ارتباط مؤثرتری با شریک خود برقرار کنند و راه‌های تازه‌ای برای لذت و صمیمیت بیابند. گفت‌وگو با مشاور یا متخصص سلامت جنسی نیز می‌تواند نقش مهمی در بازسازی روابط جنسی سالم ایفا کند.

دکتر زهره کشاورز
منبع